Karagöz Sözlüğü

ceylannur

Yeni Üyemiz
– U –
Uçlanmak: Karagöz, Külhanbey ve Matiz tipleri tarafından kullanılan argo bir
kelimedir. Vermek manasına gelir.
15
Usta: Karagöz oynatan sanatçı. Hayalî.
Usta oyuncu: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.


– Ü –
Üstat: Birinci sınıf Karagözcülere, Ortaoyunculara, Tulûatçılara verilen sıfat
 

ceylannur

Yeni Üyemiz
– Y –
Yahudi: Karagöz oyunu tiplerindendir. İstanbul’lu azınlıklardan, cimri bir
tiptir. Kâh eskici, kâh bezirgândır. Ticari zekası çok gelişmiştir. Karagöze iş gördürür,
para vermez.
Yardak: Karagözcünün oyun esnasında yanında bulunarak tasvirlerin oyun
sırasına göre perdeye gelmesine yardımcı olur. İşi biten tasviri ustanın elinden alır.
Def çalarak efektleri yapar. Sesi güzel ve terbiyeli ise şarkılara eşlik eder.
Yârenbaşı: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Yeni dünya: Ortaoyununda ev yerine kullanılan çerçeveleri boş, katlanabilir,
yüksek paravan. İçindeki boşluktan oyun olanağı verir.
Yıldız: Karagöz, Külhanbey ve Matiz tipleri tarafından kullanılan argo bir
kelimedir. Mum, ışık manasına gelir.
Yiğitbaşı: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Yöresel oyun: Özellikle belli bir yerin kişilerini, törelerini, olaylarını çoğu
zaman yöresel ağız ile veren gerçekçi halk oyunu. Yöresel oyun, komedya olabileceği
gibi, ahlakçı ve toplumsal bir oyun da olabilir.
Yuvarlakbaz: Yuvarlak cisimleri yok edip tekrar çıkararak el çabukluğu ve
göz bağcılığı gösteren oyuncu.
Yüren: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri
 

ceylannur

Yeni Üyemiz
– Z –
Zanni: Commedia dell’Arte türünün kadın ve erkek uşak tiplerine verilen ad.
Arlekino, Kolombina, Brigella, Skapino gibi.
Zenne: Karagöz oyunlarında kadın tiplerine verilen toplu ad. Oyunlarına göre
kadınlar değişik isimler alırlar. Nigâr, Salkım İnci, Dimyat pirinci, Arap Bacı vb.
Zenne, ayrıca Ortaoyununda kadın rollerine çıkan erkek oyunculara verilen addır.
Eskiden Ortaoyununda kadın rollerini, kadın kılığına girmiş erkekler oynarlardı. Zenne
Sait, Zenne ????? devrin ünlü isimleridir.
Zımba: Tasviri delmede kullanılan küçük özel zımba.
Zirzop: Karagöz oyunu tiplerindendir. Meczup ve delişmendir.
Zuhuri: Ortaoyunu kollarının ikincisi.
Zûrbaz: Bileğinin ve pazusunun gücüyle hüner gösteren oyuncu.
Zurnacı: Ortaoyununun curcuna bölümünde, Pişekâr ile Kavuklu’nun alana ilk
çıkışlarında özel besteyi çalan çalgıcı
 
Üst Alt