ceylannur
Yeni Üyemiz
– K –
Kaburcak: Türkistan’da kukla oyununa verilen ad. Kolkorçak.
Kadı: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Kâhya: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
8
Kalgı: Anadolu’da dans etmek anlamına gelir.
Kambur: Karagöz oyunu tiplerinden biridir. Beberuhiyi andırır, sırtında
kamburu vardır.
Karacör oyunu: Anadolu’da ilkel kukla oyunu.
Kartela: Tulûat tiyatrosunun kapısına asılan tabela.
Kasebâz: Kâseleri parmaklarının ve değneklerin ucunda çevirerek dans eden
oyuncu.
Kasperle: Almanya ve Avusturya’da baş kuklanın adı. 1890 yıllarında,
Viyanalı komik Larosche’un yarattığı bu tip, bir bakıma Hans Wurst’dan gelmedir.
Saf, neşeli ve başına gelen serüvenlerden hep iyilikle sıyrılmasını bilen halk çocuğu
görünüşü ile Kasperla, daha snra çocuklar için kukla oyunlarının sevilen bir
kahramanı durumuna gelmiştir.
Kasperle tiyatrosu: Almanya ve Avusturya’da baş kuklası Kasperle adını
taşıyan kukla tiyatrosuna verilen ad.
Kavuk devirmek: Ortaoyununda Kavuklu’nun kavuğunu yere düşürmeden bir
baş hareketiyle devirmesi.
Kavuklu: Ortaoyununun Pişekâr ile söz düellosuna giren, en önemli tipidir.
Perdede Karagöz karşılığı Ortaoyununda Kavuklu’ya dönüşür. Kavuklu, dilimli ve
sarıklı bir kavuk, kırmızı çuhadan kaftan giyer. İçinde gömleği olur. Ayaklarında sarı
çedik pabuçlar bulunur. Eski adı Nekre’dir. Kavuklu ortaya peşinde bir cüce ya da
kamburla gelirdi.
Kavuklu arkası: Kavuklu’yu izleyen cüce ya da kambur oyuncu. Elinde bir
zembil ya da fener taşırdı.
Kayarto: Zennelerle birlikte gezen Arap Bacı, halayık.
Kayserili: Karagöz oyunu tiplerindendir. Yerli ağızla konuşur ama İstanbul
törelerini benimsemiş pastırmacı tipi.
Keçelek baz: İran’da ilkel bir güldürü.
Keçel pehlivan: İran kukla oyununun baş oyuncusu. Kel Pehlivan da denir.
Özel bir giysisi yoktur. Başının dazlağı tek özelliğidir. Sofu gibi görünür. Bilgiçtir,
üstelik bütün İranlılar gibi, az çok şair yanı vardır. Karagöz’ün İran’daki karşılığı
olduğu söylenir.
Kekeme: Karagöz oyunu tiplerinden biridir. Kekeleyerek konuşur. İnsanların
kusurları ile alay etmek hoş olmayacağı için artık bu tipler perdeye getirilmiyor.
Kerizci: Karagözcülerin şarkı söyleyene verdikleri ad.
Kırınmak: Anadolu’da dans etmek anlamına.
Kıssahan: İslâm ülkelerinde hikâye anlatıcısı. Meddahla benzer özellikleri
vardır. Ancak oyunucluk yönü meddah kadar gelişmemiştir.
Kızılayak: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Kikirrus: Atellan komedyalarının böbürlenen asker tipi. Kapitano.
Kol: Dans, temsil, taklit ve her türlü oyun oynayan topluluk.
Kolbaşı: Ortaoyununda kolun başında olan ve kola adını veren kimse. Kolun
oyunlarını düzenleyen, onu yöneten kişi.
Kolkorçak: Türkistan’da bulunan el kuklası. Kaburcak.
Kolombina: İtalyan tulûat tiyatrosu olan Commedia dell’Arte türünde kadın
uşak tiplerinin en renklisi. Şuh, kıvrak, iyi yürekli bir kadındır. Çoğu zaman göz alıcı
bir güzelliği vardır.
Komika innamorata: Commedia dell’Arte türünün komik görünüşlü, çoğu
zaman orta yaşlı ya da yaşlı sevgili tipi. Genelde zengin, dul ve çirkin bir kadındır.
Komik-i Şehir: Türk tulûat tiyatrosunda en usta olmuş oyuncuya özel bir
törenle verilen en onurlu ünvan.
Korçak: Anadolu’da ilkel kukla oyununa verilen ad.
Köçek: Eski Türk sahne oyunlarında kadın kılığına girerek dans eden oğlan.
Günlük konuşmada oyuncu kız.
9
Köçek havası: Köçeklerin uyumlu hareketlerle dans etmelerini sağlayan oyun
havası.
Körmük oyunları: Seyirlik oyunlar. Seyirci önünde gösterilen her türlü oyun.
Daha çok halk tiyatrosu ve eğlendirici nitelikte oyunlar.
Köse: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Köşebaşı ustaları: İkinci derecede Karagöz ustaları. Bunlar kahvehanelerde,
kapalı yerlerde Karagöz oynatırlardı.
Kötürüm: Karagöz oyunu tipleinden biri. Kusurlu kişiler sınıfına girer.
Dilencidir.
Köyoyunu: Kaynağı dinsel olan, ilkel konulu oyun. Bu tür oyunlar dinsel tören
nitel iği taşır. Bolluk, yağmur törenleri gibi gösterilerde bu oyunlar oynanır.
Krispin: İtalyan tulûat tiyatrosunun etkisiyle ortaya çıkmış, Fransız
tiyatrosunun bir tipi. Bu tip “Skaramuçiyo”dan esinlenerek ortaya çıkarılmıştır.
Kuklabâz: Kukla oynatan usta.
Kukla oyunu: Kuklaların oynatıldığı fazteziye dayanan oyun.
Kukla tiyatrosu: Kuklaların elle ya da mekanik olarak oynatıldığı tiyatro.
Kukuruku: Commedia dell’Arte türünün, korkak olduğu halde, ne kadar
kahraman olduğunu herkese anlatarak böbürlenen palavracı kahraman tiplerinden
biri.
Kumpo: Anadolu’da oyuncuları düzenleyene verilen ad.
Kurmak: Bir oyunu bütün öğeleri ile belli bir düzen içinde oynanır hale
getirmek.
Kuyuntu: Tulûat tiyatromuzda kulis aralarına verilen ad.
Kûzebaz: Testileri başının üstünde tutarak hüner gösteren oyuncu.
Külhanbey: Karagöz tiplerinden biridir. Matiz ve Tuzsuz Deli Bekir’den sonra
gelir. İkinci Abdülhamit devrinde Karagöz tipleri arasına girmiş olan Külhanbey
sarhoş değildir.
Kürt: Karagöz tiplerindendir. Oyunlarda Bekçi olur. Güneydoğu Anadolu’ludur
Kaburcak: Türkistan’da kukla oyununa verilen ad. Kolkorçak.
Kadı: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Kâhya: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
8
Kalgı: Anadolu’da dans etmek anlamına gelir.
Kambur: Karagöz oyunu tiplerinden biridir. Beberuhiyi andırır, sırtında
kamburu vardır.
Karacör oyunu: Anadolu’da ilkel kukla oyunu.
Kartela: Tulûat tiyatrosunun kapısına asılan tabela.
Kasebâz: Kâseleri parmaklarının ve değneklerin ucunda çevirerek dans eden
oyuncu.
Kasperle: Almanya ve Avusturya’da baş kuklanın adı. 1890 yıllarında,
Viyanalı komik Larosche’un yarattığı bu tip, bir bakıma Hans Wurst’dan gelmedir.
Saf, neşeli ve başına gelen serüvenlerden hep iyilikle sıyrılmasını bilen halk çocuğu
görünüşü ile Kasperla, daha snra çocuklar için kukla oyunlarının sevilen bir
kahramanı durumuna gelmiştir.
Kasperle tiyatrosu: Almanya ve Avusturya’da baş kuklası Kasperle adını
taşıyan kukla tiyatrosuna verilen ad.
Kavuk devirmek: Ortaoyununda Kavuklu’nun kavuğunu yere düşürmeden bir
baş hareketiyle devirmesi.
Kavuklu: Ortaoyununun Pişekâr ile söz düellosuna giren, en önemli tipidir.
Perdede Karagöz karşılığı Ortaoyununda Kavuklu’ya dönüşür. Kavuklu, dilimli ve
sarıklı bir kavuk, kırmızı çuhadan kaftan giyer. İçinde gömleği olur. Ayaklarında sarı
çedik pabuçlar bulunur. Eski adı Nekre’dir. Kavuklu ortaya peşinde bir cüce ya da
kamburla gelirdi.
Kavuklu arkası: Kavuklu’yu izleyen cüce ya da kambur oyuncu. Elinde bir
zembil ya da fener taşırdı.
Kayarto: Zennelerle birlikte gezen Arap Bacı, halayık.
Kayserili: Karagöz oyunu tiplerindendir. Yerli ağızla konuşur ama İstanbul
törelerini benimsemiş pastırmacı tipi.
Keçelek baz: İran’da ilkel bir güldürü.
Keçel pehlivan: İran kukla oyununun baş oyuncusu. Kel Pehlivan da denir.
Özel bir giysisi yoktur. Başının dazlağı tek özelliğidir. Sofu gibi görünür. Bilgiçtir,
üstelik bütün İranlılar gibi, az çok şair yanı vardır. Karagöz’ün İran’daki karşılığı
olduğu söylenir.
Kekeme: Karagöz oyunu tiplerinden biridir. Kekeleyerek konuşur. İnsanların
kusurları ile alay etmek hoş olmayacağı için artık bu tipler perdeye getirilmiyor.
Kerizci: Karagözcülerin şarkı söyleyene verdikleri ad.
Kırınmak: Anadolu’da dans etmek anlamına.
Kıssahan: İslâm ülkelerinde hikâye anlatıcısı. Meddahla benzer özellikleri
vardır. Ancak oyunucluk yönü meddah kadar gelişmemiştir.
Kızılayak: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Kikirrus: Atellan komedyalarının böbürlenen asker tipi. Kapitano.
Kol: Dans, temsil, taklit ve her türlü oyun oynayan topluluk.
Kolbaşı: Ortaoyununda kolun başında olan ve kola adını veren kimse. Kolun
oyunlarını düzenleyen, onu yöneten kişi.
Kolkorçak: Türkistan’da bulunan el kuklası. Kaburcak.
Kolombina: İtalyan tulûat tiyatrosu olan Commedia dell’Arte türünde kadın
uşak tiplerinin en renklisi. Şuh, kıvrak, iyi yürekli bir kadındır. Çoğu zaman göz alıcı
bir güzelliği vardır.
Komika innamorata: Commedia dell’Arte türünün komik görünüşlü, çoğu
zaman orta yaşlı ya da yaşlı sevgili tipi. Genelde zengin, dul ve çirkin bir kadındır.
Komik-i Şehir: Türk tulûat tiyatrosunda en usta olmuş oyuncuya özel bir
törenle verilen en onurlu ünvan.
Korçak: Anadolu’da ilkel kukla oyununa verilen ad.
Köçek: Eski Türk sahne oyunlarında kadın kılığına girerek dans eden oğlan.
Günlük konuşmada oyuncu kız.
9
Köçek havası: Köçeklerin uyumlu hareketlerle dans etmelerini sağlayan oyun
havası.
Körmük oyunları: Seyirlik oyunlar. Seyirci önünde gösterilen her türlü oyun.
Daha çok halk tiyatrosu ve eğlendirici nitelikte oyunlar.
Köse: Anadolu’da oyunları düzenleyene verilen adlardan biri.
Köşebaşı ustaları: İkinci derecede Karagöz ustaları. Bunlar kahvehanelerde,
kapalı yerlerde Karagöz oynatırlardı.
Kötürüm: Karagöz oyunu tipleinden biri. Kusurlu kişiler sınıfına girer.
Dilencidir.
Köyoyunu: Kaynağı dinsel olan, ilkel konulu oyun. Bu tür oyunlar dinsel tören
nitel iği taşır. Bolluk, yağmur törenleri gibi gösterilerde bu oyunlar oynanır.
Krispin: İtalyan tulûat tiyatrosunun etkisiyle ortaya çıkmış, Fransız
tiyatrosunun bir tipi. Bu tip “Skaramuçiyo”dan esinlenerek ortaya çıkarılmıştır.
Kuklabâz: Kukla oynatan usta.
Kukla oyunu: Kuklaların oynatıldığı fazteziye dayanan oyun.
Kukla tiyatrosu: Kuklaların elle ya da mekanik olarak oynatıldığı tiyatro.
Kukuruku: Commedia dell’Arte türünün, korkak olduğu halde, ne kadar
kahraman olduğunu herkese anlatarak böbürlenen palavracı kahraman tiplerinden
biri.
Kumpo: Anadolu’da oyuncuları düzenleyene verilen ad.
Kurmak: Bir oyunu bütün öğeleri ile belli bir düzen içinde oynanır hale
getirmek.
Kuyuntu: Tulûat tiyatromuzda kulis aralarına verilen ad.
Kûzebaz: Testileri başının üstünde tutarak hüner gösteren oyuncu.
Külhanbey: Karagöz tiplerinden biridir. Matiz ve Tuzsuz Deli Bekir’den sonra
gelir. İkinci Abdülhamit devrinde Karagöz tipleri arasına girmiş olan Külhanbey
sarhoş değildir.
Kürt: Karagöz tiplerindendir. Oyunlarda Bekçi olur. Güneydoğu Anadolu’ludur
