Maskne (Maske Aknesi - Acne Mechanica) Nedir, Nasıl Önlenir ve Tedavi Edilir?

“Sosyal mesafe,” “yeni normal”, “karantina” gibi terimlerin günlük hayatımıza katıldığı Korona Virüs döneminde pek de sevimli olmayan yeni bir sözcüğü daha sıklıkla duymaya başladık: Maskne. Yani maske nedeniyle meydana gelen akneler.

Tıp uzmanları, evden çıkarken yüz maskesi takmanın ölümcül koronavirüsten korunmanın ve yayılmasını engellemenin etkili yollarından biri olduğunu doğrulamışlardır. Maske takmak zorunlu olduğundan yüz maskeleri evlerinden dışarı çıkması gereken insanların kıyafetlerinin önemli bir parçası haline gelmiş fakat birçok kişi ağız çevresinde sivilce alevlenmeleri olduğunu fark etmiştir. Dermatologlar klinik olarak bunun “Akne Mekanika” olarak bilinen bir akne türü olan “maskne” olduğu sonucuna varmıştır.

Akne Mekanika, cildin aşırı ısınması, sürtünme ve basınç gibi nedenlerle tetiklenen bir akne şeklidir. Öğrenciler, askerler ve sporcularda oldukça yaygındır, yüzde veya sırt ve omuzlar gibi vücudun diğer bölgelerinde gelişebilir. Akne, küçük siyah noktalardan kırmızı, iltihaplı püstüllere kadar farklı görünümdedir. İlk aşamalarda cilt pürüzlü hissedebilir fakat daha sonra iltihaplı lekelere ve papüllere (ciltte küçük, kabarık yumru) ilerler.

Maskne, COVID-19’un yayılmasını yavaşlatmak için artık düzenli olarak maske takan birçok kişi için yeni bir sorun olsa da, sağlık uzmanları gibi pandemiden önce maske takanlar için tanıdık bir sorundur. Maskne (Maske, akne: maskne) yüz maskesi takmanın neden olduğu çene, yanaklar ve ağız çevresinde ortaya çıkan akneler veya sivilcelerdir. Maskelerin akneye (sivilceye) neden olabileceği yollardan bazıları şunlardır:

Nem ve tıkanan gözenekler: Doktorlar son zamanlarda aknenin, özellikle ağız ve burun çevresinde meydana gelen perioral dermatitin arttığını, bu tip aknelerin ya da sivilcelerin, maske takmanın ve pandeminin stresinin birleşik etkilerinden kaynaklandığını söylemektedir. Nem, temiz cildin düşmanıdır. Maske ile saatlerce nefes almak nem oluşturur. Maskeler nefesi hapsederek ağzın ve burnun etrafındaki bölgedeki cildin sıcak ve nemli olmasına neden olabilir. Burun ve ağız çevresindeki nem oranı yüksek ortam, bakterilerin gelişmesi için ideal bir ortamdır.

Bakteriler: Ter, yağ ve yüze uygulanan makyaj ürünleri maskenin altında sıkışabilir ve cildin gözeneklerini tıkayabilir. Eller sayesinde bakteriler cilde sürekli olarak yeniden girer. Maske her düzeltildiğinde veya hatta takıldığında, ellerden gözeneklere gözenekleri tıkayan yağ ve kir girer. Bu tıkanmış gözenekler akne ile sonuçlanabilir.
Sürtünme: Gün boyunca takılan maske, özellikle burun köprüsü ve ağız çevresinde sürtünmeden dolayı tahrişe neden olabilir. Cilt üzerindeki baskı ve maskenin cilde sürekli sürtünmesi cildin bazen “cilt bariyeri” olarak adlandırılan koruyucu tabakasına zarar verir. Bu koruyucu bariyer olmadan, bakteri ve kirin gözeneklere yerleşmesi ve sivilceler oluşturması daha kolaydır.

Sıcak hava: Isı ve nem, maskenin içinde ve dışında sivilceyi şiddetlendirebilir. Daha yüksek sıcaklıklar yüzün ter ve yağ korumasını artırır. Ve daha fazla yağ ve ter bakterilerin lekelere, aknelere dönüşmesini kolaylaştırır.

Soğuk hava: Maske sıcakta veya karla karışık yağmurda maskne yapabilir. Soğuk hava cildi kurutabilir, bu da maskenin cildi rahatsız etmesini ve sivilceye neden olan tahriş edici maddeleri gözeneklere almasını kolaylaştırır.

Maske kumaşı: CDC’ye (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’ne) göre, cerrahi maskeler ve solunum maskeleri sağlık çalışanları için ayrılmalıdır. Halk için tekrar kullanılabilen kumaş maskeler önerilmiştir. Kumaş maske sıkı bir şekilde dokunmalı ve pamuk gibi doğal liflerden yapılmalıdır. Maske için doğru kumaşı seçmek, cildin nefes alabilmesini ve yumuşaklığını sağlamak için çok önemlidir. Akneye eğilimli bir cildi olan kişilerin sivilce ya da akne çıkmasını önlemeye yardımcı olmak için özel bir maskeye ihtiyacı olabilir. Bilim insanlarına göre ipek veya ipek astarlı maskeler antimikrobiyal özelliklere sahiptir ve cilde karşı naziktir. Eğer ipek bulunamıyorsa, pamuklu bir maske de kullanılabilir. Hafif, nefes alabilen kumaş, maskedeki hava dolaşımını kolaylaştıracak, ter ve yağ üretimini azaltmaya yardımcı olacaktır. Polyester gibi sentetik kumaşlar etkisizdir ve teri emmediği için cilde zarar verebilir, bu da maskne oluşma olasılığını artırır. Deri için sert olabileceğinden, kumaş benzeri kotlar da maske yapımı için önerilmez.

Hangi tür (cerrahi, tek kullanımlık maske ya da yıkanabilir) maske takılırsa takılsın maskne’yi önlemenin yolları vardır. Öngörülebilir bir gelecek için maske takılacağı için maskne’yi yönetmek ve önlemek birçok insan için devam eden görevler olacaktır.

El hijyenine önem verilmelidir: Pandemi döneminde ve normal zamanlarda el yıkamak önemlidir, gerçekten de iyi bir hijyen sağlamak için ellerin yıkanması gerekir. Eller yağları ve mikroskobik kirleri, tahriş edici maddeler yüze getirebilir. Bu nedenle eller sık sık ılık su ve sabunla yıkanmalıdır.

Basit bir cilt bakımı benimsenmelidir: Tıpkı maske kullanmak gibi, cildi güçlendirici bakım uygulamaları cildi maskneden koruyabilir. Basit bir cilt bakımı rutini cildi temiz tutmak için uzun bir yol kat edebilir.

Yüz yıkanmalıdır: Yüzü düzenli olarak sabah ve gece yıkamak bakteri, yağ ve diğer gözenek tıkayıcı unsurların birikmesini önleyebilir ancak cildi aşırı kurutan ürünlerden uzak durulmalıdır. Akneye yatkın hassas bir cildi olan kişiler gözenekleri temiz tutmak için yüzlerini günde iki ila üç kez salisilik asit veya benzoil peroksit içeren hafif bir yüz yıkayıcıyla yıkayabilir. Cildin kurumasını ve iltihaplanmasını önlemek için aşırıya kaçılmamalıdır. Günde en az iki kez nazik bir temizleyici maskneyi uzak tutar.

Kurutan ürünlerden uzak durulmalıdır: Bazı kişiler evde yüz güzellik maskeleri, temizleme ve yıkama ürünleri, tonikler gibi ürünlerin uygulamasında aşırıya kaçıyor olabilir.

Aşırıya kaçmak cilt bariyerini tehlikeye atar. Cildi tahrişlerden korumak söz konusu olduğunda, cilt bariyerini desteklemek çok önemlidir ancak kurutan ürünler cildi bakterilere karşı daha savunmasız hale getirebilir. Cilt bakımı rutini basitleştirilmeli, yatıştırıcı, besleyici ürünlere odaklanılmalıdır.

Peeling uygulanmalıdır: Yüzde asılı kalan ve gözenekleri tıkayan küçük partiküllerin temizlenmesi için nazik bir peeling ve nemlendirici kullanılabilir. Maske aknesine yardımcı olmak için ihtiyaç duyulan tek şey haftada bir peeling ve nemlendirme tedavisidir.

Nemlendirici kullanılmalıdır: Maske kullanmanın ciltte nemlenmeye neden olduğu bilinse de cilt düzenli olarak nemlendirilmeli, kuruması engellenmelidir. Aknesi veya kızarıklığı olan pek çok kişi nemlendirme konusunda tereddüt eder ve bunun daha fazla akne çıkmasına neden olacağını düşünür. Oysaki cilt kuruysa asıl o zaman cilt bariyeri tehlikeye atılmış olur ve cilt akneye ve tahrişe daha yatkın hale gelir. Doğru formüllere sahip ürünler vücudun doğal yenilenme özelliklerini destekler, cilt bariyerini güçlendirir, kızarıklığı yatıştırır ve cildin nemli kalmasına yardımcı olur. Hyaluronik asit ve seramidler bakımından zengin bir nemlendirici kullanılmalıdır. Kokusuz, komedojenik olmayan bir nemlendirici, gözeneklerin tıkanmasını önleyecektir. Hem gündüz hem de gece boyunca veya cilt kuru hissedildiği zamanlarda nemlendirici uygulanmalıdır. Gözeneklerin tıkanmasına neden olabilecek yağ içeren ürünlerden kaçınılmalıdır. Hafif bir gece nemlendiricisi kullanmak da cilt bariyerini güçlendirmeye yardımcı olarak maske kullanımından kaynaklanan cilt tahrişini önler. Güneşte zaman geçirilecekse en az 30 SPF’lik bir güneş kreminin kullanılması unutulmamalıdır. Uzunca bir süre maske kullanımından sonra, cildin temizlendiğinden ve nemlendirildiğinden emin olmak önemlidir. Retinol gibi tedaviler kullanılıyorsa maske takılmadan hemen önce bunların kullanımından kaçınılmalıdır.

Makyaj rutininden vazgeçilmelidir: Maske kullanılmıyorsa bir kadının yaptığı makyaj kusursuz, zevkli ve özgüveni büyük ölçüde artırıcı olabilir. Maskeler, nefesi ve makyaj kalıntılarını hapseden, bölgeyi nemli ve bakteri oluşumuna duyarlı hale getiren tıkayıcı bariyerler gibidir. Maske kullanılacaksa fondöten, allık, ruj ve diğer formüller, maskenin altında gözenekleri tıkayan bir ortam oluşturmak için ter, yağ ve nefesin yoğunlaşmasıyla oluşan nemle karışabilir. Böylece aknenin şiddetlenmesine neden olabilir. Makyaj ürünleri ayrıca maskenin içine de geçebilir ve bu da eğer kumaş ve çok kullanımlık maske sık sık yıkanmıyorsa bazı sorunlara neden olabilir. Sorunları engellemek için yüzün alt yarısında makyaj yapmaya ara verilmelidir ama göz farı ve rimel sürülerek günlük hayat devam ettirilebilir.

Kısaca;

- Temiz maske kullanmak ve sık sık değiştirmek
- Olabildiğince az makyaj yapmak
- Cildi sabah-akşam temizlemek
- Salisilik asit, sülfür, propolis gibi antibakteriyel içerikler tercih etmek
- Centella asiatica, mugwort, bal gibi bariyer güçlendirici içerikler tercih etmek
- Sivilcelere akne bandı yapıştırmak
- Cilt tipine uygun bir güneş koruyucu seçmek


Maskenin doğru yönetilmesi cilt bakımı tedavisinin etkilerini artırmaya yardımcı olabilir. Maskne’yi azaltmaya yardımcı olabilecek akıllı maske uygulamaları aşağıdadır:
Doğru maske bulunmalıdır: Çoğu maske herkese uygun tek beden olsa da, bazı maskeler kişileri maskne’den korumak için daha iyi bir iş çıkarır. Pamuklu maske, cildin nefes almasını sağlarken çevredekileri de koruduğu için iyi bir seçenektir. Unutulmamalıdır ki maske yüze tam oturmalı, burnu ve ağzı kapatmalıdır.

Maske düzenli bir şekilde değiştirilmelidir: CDC, sağlık çalışanlarına ayrılması gerektiğinden, halkın cerrahi maskeleri kullanmamasını tavsiye etmektedir. Cerrahi maske kullanılıyorsa, bu tür maskeler temizlenemeyeceği için tekrar kullanılmamalı, nemlendiği zaman çıkarılmalı, uygun bir şekilde imha edilmeli, yenisi kullanılmalıdır. Birden fazla maske satın alınmalı veya evde yapılmalıdır. Pamuk gibi doğal kumaşlardan yapılmış bir maske kullanıldığından emin olunmalıdır. Gerektiğinde değiştirebilmek için çantada fazladan maskeler taşınmalıdır.

Maske doğru kullanılmalıdır: Maske, takıldığı her dakika, ağızdaki bakterileri, teri ve yağı bir sünger gibi emer. Bakteri birikmesini önlemek için bir defadan daha fazla kullanılabilen maskeler ilk kullanımdan önce ve daha sonra düzenli olarak yıkanmalıdır. Örneğin pamuklu kumaştan yapılan bir maske kullanılıyorsa yumuşak bir deterjan, sıcak su ve biraz beyaz sirke ile kullanımlar arasında yıkanmalıdır. Bu, maskenin içinde birikebilecek yağ ve ölü cilt hücrelerinin temizlenmesine yardımcı olacaktır. Beyaz sirke, antibakteriyel, anti-viral ve antifungal özellikleriyle bilinir.


Maske nasıl kullanılırsa kullanılsın, maskne gelecekte muhtemelen sürekli bir sorun olacaktır ve tedavi edilmeden bırakıldığında işler daha da kötüye gidebilir. Maskenin neden olduğu akneler tedavi edilmediğinde daha fazla akneye ortaya çıkabilir, ayrıca tahriş cilt bariyerinde daha fazla bozulmaya neden olabilir. Maskne ve maske takmaktan kaynaklanan diğer cilt ile ilgili sorunlar tedavi edilebilir.

Maskne: Maskne fark edilirse, cilde karşı nazik olunmalıdır. Makyaj bırakılmalı ve cilt bakımında aşırıya kaçılmamalıdır. Sivilceler fark edildiğinde kişiler yüz yıkama ürünleri, tonikler, peeling gibi çok sayıda ürün kullanma eğilimindedir. Bunlar cildin doğal yağlarını yıkayarak cildi kurutur ve pul pul bırakır. Yüz, gözenekleri açmaya yardımcı olmak için salisilik asit içeren hafif bir temizleyici ile yıkanmalıdır.

Kuruluk: Uzun zaman maske takmak cildin kurumasına neden olabilir. Ciltte nem yoksa hassaslaşabilir, kuruyabilir ve zamanla siyah nokta ve sivilceye yatkın hale gelebilir.

Çatlaklar: Ciltte çatlaklar veya zedelenmeler fark edilirse maske takılmadan önce hidrokolloid bir pansuman uygulanmalıdır. Maske çıkarıldıktan ve yüz yıkandıktan sonra bir kat vazelin sürülmelidir.

Şişlik: Şişlik veya kızarıklık fark edilirse, temiz bir havluya biraz buz küpü alınmalı ve etkilenen bölgelere nazikçe uygulanmalıdır. Bu işlem kan dolaşımını artırır, açık gözenekleri kapatır ve iltihabı yatıştırır. Buz küpleri sivilceler için de etkilidir.

Maskne sorunu evde cilt bakımı tedavisiyle iyileşmezse, Reçetesiz satılan ilaçlarla yapılan tedaviler işe yaramıyorsa veya kistik akne gibi şiddetli akneyle mücadele ediliyorsa bir dermatologa gitmenin zamanı gelmiş olabilir. Doğru cilt bakımı rutinini takip etmek ve hijyeni korumak kişileri salgından kaynaklanan maskne sorunundan koruyacaktır. Önlemlere rağmen maske takılması nedeniyle akne gelişmeye başladıysa, benzoil peroksit, salisilik asit veya adapalen jel gibi reçetesiz satılan bir akne tedavisine başlanması önerilmektedir. Bu bileşenler eczanedeki topikal tedavi edicilerde veya temizleyicilerde bulunabilir. Bu tedaviler maske takmadan birkaç saat önce ve hatta yatmadan önce kullanılmalıdır. Bunların maske kullanmadan hemen önce uygulanması özellikle hassas bir cildi olanlarda daha fazla tahrişe neden olabilir.

Daha önce denk gelmedim ama bu maskeler yüzünden kulaklarımızın arkası ağrımaya başladı.

Hayırlısıyla şu maskeden bir kurtulsaydık...