MURATS44
Özel Üye
Projenin ilk olarak 1860 yılında Sultan Abdülmecid tarafından dile getirildiğini hatırlatan Yıldırım, Marmaray’da en somut adımın 1892 yılında atıldığını ve Sultan 2. Abdülhamit Han’ın bu tarihte proje çizdirdiğini söyledi. Fransızların çizdiği projenin bugünkü Marmaray ile aynı olmadığını belirten Yıldırım, 1979 yılında hükümette Marmaray’ın konuşulduğunu fakat hiçbir adım atılmadığını ifade etti. 1987 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın Amerikalı firmalara ön fizibilite yaptırıp proje hazırlattığını aktaran Yıldırım, “Yaşanan olaylar malum orada da yine bir ilerleme sağlanamıyor. Tüp geçit yapma projesi var ama Marmaray adı yok ortada. Abdülhamit döneminde ise Tünel-i Bahri diye adı geçiyor yani “Deniz Tüneli”. Özal’dan sonra koalisyon hükümeti 1997’de Özal döneminde yapılan projeyi raftan indiriyor. Projeyle ilgili kredi arayışına çıkılıyor. Kredi arayışında Amerikalılara bakılıyor, Avrupa ülkelerine bakılıyor, Japonya’ya gidiliyor. Japonya o zamana kadar bu tüp geçit düşüncesinde raylı sistem pek öngörmüyor. Japonlar diyor ki, “eğer siz bunu raylı geçiş yani araçların değil, trenlerin geçeceği proje olarak düşünürseniz biz buna çok uygun şartlarda uzun vadeli kredi verebiliriz”. Bu projenin kredi çerçeve anlaşması yine koalisyon hükümeti döneminde Hazine’yle, Japon JBIC yani İhracat Kredi Kuruluşu, şimdiki adıyla JICA tarafından imzalanıyor. Bu anlaşmaya istinaden yine koalisyon hükümeti zamanında bir müşavirlik ihalesi yapılıyor. Müşavirlik anlaşması yapılıyor ama ortada proje yok. 2000 yılında müşavirlik ihalesi yapılıyor, müşavirlik ihalesi yapıldıktan sonra şartnameler, sözleşme, taslakları, fizibiliteler, ana projeleri falan hazırlanıyor onlarla ihale dosyası hazırlanıyor, ihale için ilana çıkılıyor. İhale safhasında da biz göreve geldik. İhaleyi yaptık, sonuçlandırdık bir Japon, iki Türk firması üç ortaklı bir konsorsiyum kazandı. Zaten üç teklif vardı. Kredinin şartı mutlaka katılımcılardan bir Japon olmasıydı. Neticede bunun kazanan firmayı belirledik sözleşmeyi imzaladık. 2004’ün 9 Mayıs’ında da temel attık fiilen proje başladı” dedi.
Ayrılık Çeşmesi’den Kazlıçeşme’ye kadar olan Marmaray bölümünün 14 kilometre olduğunu dile getiren Bakan Yıldırım, denizin dibindeki bölümün ise 1.4 kilometre olduğunu açıkladı. Bu kısımda uç uca birleştirilmiş 11 tüpün bulunduğunu kaydeden Yıldırım, “Denizin dibi TBM (Tunnel Boring Machine) diye tabir edilen tünel delme makinesi ile delindi. Daha sonra tüpler tek tek denizin dibine indirildi. Tüpler yerleştikten sonra üzerine kaya dolgular yapıyoruz, sonra bunun üzerine de yine dolgu yapıp kapatıyoruz. Denizin dibine indiğiniz zaman hiçbir şey görmüyoruz. Denizin dibine dalgıç inse baksa bir şey göremez. Denizin dibi her yerde nasılsa Marmaray’ın geçtiği yerde de aynı.” diye konuştu. Marmaray’ın eksik yapıldığı iddialarını cevaplayan Bakan Yıldırım, Gebze’den başlayan Marmaray’ın Halkalı’ya kadar uzandığının altını çizdi. 76 kilometrelik projenin detaylarıyla ilgili bilgi veren Yıldırım, “Marmaray eksik diyorlar ya Marmaray nasıl eksik olur? Marmaray Japonların finanse ettiği bir projedir. Dolayısıyla Marmaray, Ayrılık Çeşmesi ile Kazlıçeşme arasında yapılan 13.6 kilometre uzunluğundaki hattır, batırma tünelle banliyö hattıdır ikisinin toplamıdır. Diğer kısımlar ise banliyö hatlarının yenilenmesi, artık bir de hızlı tren için 3. hat eklenmesi var, burası çok önemli. Biz Gebze’den Halkalı’ya kadar olan banliyö hatlarını Avrupa Yatırım Bankası’ndan aldığımız kredi ile yeniliyoruz” ifadelerini kullandı.
KONTROL MERKEZİ HER OLAYI KAYIT ALTINA ALIYOR
“Marmaray vagonları içinde, trenler içerisinde ne yaparsanız yapın bunların hepsi kontrol merkezinde gözüküyor. Biz hiçbir vatandaşımızın kasıtlı olarak imdat kolunu çekeceğini düşünmüyoruz.” diyen Yıldırım, bu tür olayların merak, ihmal ve dalgınlıktan olabileceğini kaydetti. Yıldırım konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bir trende 50 adet acil durum fren kolu var. Yine bir trende 50 adet acil durum kapı açma kolu var. Her istasyonda da her bir peronda 8 adet acil durum butonu var. Yani istasyonlarda 8, trenlerde 50-100 toplam 108. Bunlar ne olacak? Herhangi bir fevkalade bir beklenmedik bir durum olursa vatandaşlar buna asılacaklar bütün trenler duracak. Şimdi bu durunca arkasından 5 tren arka arkaya çalışıyor onlarda duruyor ne oluyor sistem aynen dama taşı gibi sistem bozuluyor domino etkisi yapıyor. Emniyet için durduruyor yani keyfi durdurmuyor. Diyemez ki, yahu bu dalgınlıkla basmıştır basıp gidelim. Emniyet her şeyin önünde gelir. Yahu efendim bu yalancı alarmdır boş ver bir şey olmaz. Gerçekten bir şey olursa yani bu durumda abartacak bir şeyde yok. Ne oldu? 30 Ekim’de iki defa bu acil durum kollarına müdahale edilmiş, 2 Kasım’da 4 defa, 3 Kasım’da 2 defa, toplam 8 kez tren acil durum fren kolu çekilmiş. Yani bu dikkatsizlikten olabilir, meraktan olabilir veya işte yahu bakalım bunu çekelim çalışıyor mu diye düşünülebilir. Ama çok da zayıf bir ihtimalde kasıtlı bir olay olması, ona da hiç imkansız demiyorum ama onu düşünmek bile istemiyorum niye kasıt yapsın, bir sürü insanı mağdur ediyor. Marmaray fos çıktı, işte olacağı buydu gibi bir yaygaraya lüzum yok, bu işletmecilikte her zaman olabilir.”
MARMARAY’A 5,5 MİLYAR LİRA HARCANDI
Marmaray’a harcanan para ile ilgili bilgi veren Yıldırım, “Marmaray’a 5,5 milyar lira harcama yapıldı. Bu 5,5 milyarın içinde ne var? Müşavirlik artı araçlarda var. Şimdi 5,5 milyar TL’nin tamamı ödenmedi. Ödenen kısım 4,5 milyar TL; daha 1 milyarını ödememişiz içeride tutmuşuz. Firmaya ‘Bir çalış, bitir görelim ondan sonra paranı verelim’ diye 1 milyarı içeride tutmuşuz. Şimdi bunun içinde ne var? Demiştim ya müşavirlik ihalesi yapıldı o var, yaklaşık 250 milyon lira. Bir de 440 tane tren var. 5,5 milyar TL veya 2-2,5 milyar dolar. Yani araçları bundan düşersek, müşavirliği düşersek Marmaray’da asıl fiyat ortaya çıkıyor. Hiç pahalı değil, öyle bir şey yok. Adamlar para kazanamadık diye ağlıyorlar şimdi pahalı diye bir şey yok. Bir kere bu dünyada bu kadar derinde denizin altında daldırma tüplerle kara tünellerinin bulunduğu başka proje yok, yani en zor proje.”
PROJE İSTANBULUN TARİHİNİ DEĞİŞTİRDİ
Marmaray yapım süresi ile ilgili bilgi veren Yıldırım, “Bu projenin temelini 2004’ün Mayıs’ında attık. Biz normalde 2009’da teslim alacaktık. Fakat gel gör ki, her istasyon bir tarih hazinesi. Kazılar İstanbul’un tarihini değiştirdi 2500 yıl geriye çekti. 6 bin yıllıktı İstanbul’un bilinen tarihi 8500 yıla çıktı. Yani Taş Devri’nden tutun efendim Erken Bizans, Bizans, Osmanlı günümüze kadar 35 bin tane arkeolojik obje bulundu. 13 tane batık tekne çıkarıldı. Bunların bir kısmını Yenikapı İstasyonu’nda sergiledik.
MARMARAY İSTANBUL ULAŞIMININ ANA OMURGASINI OLUŞTURUYOR
Banliyö hatlarının yenilenmesinin 2 yıl sonra tamamlanacağını müjdeleyen Yıldırım, banliyönün tamamlanmasıyla Marmaray’da günlük 1.5 milyon insanın seyahat edeceğini vurguladı. Bakan Yıldırım, “Şimdi bir İstanbullu, Kartal’da metro var biliyorsunuz Kartal’dan metroya binebilir. Kartal’dan metroya binecek, gelecek Ayrılık Çeşmesi’ye, 16-17 dakikada. Ayrılık Çeşmesi’de ortak istasyon var, oradan inecek merdivenlerden, yürüyen merdivenlerden yukarıya çıkacak Marmaray trenine binecek, tünele girecek Üsküdar’a gelecek 5 kilometre Üsküdar’da inecekse inecek. Yok inmedi devam etti Sirkeci’ye gelecek. Devam etti Yenikapı’ya gelecek. Yenikapı’dan sonra Kazlıçeşmeye gidecek. Ayrılık Çeşmesi’den, Kazlıçeşme’ye duraklar dahil 16 dakikada gelecek. Diyelim ki, Kartal’dan Ayrılık Çeşmesi’ye 20 dakika yani 36, bilemedin 40 dakikada Kartal’dan binip Zeytinburnu’na gidiyor.
Şimdi bir başka artısı Yenikapı’ya geldin, Yenikapı’da T1- T2 hatları var o da nereye gidiyor? Beyazıt’tan Kabataş’a, Eminönü Kabataş’a giden hafif raylı sistemden ona bağlantı yapabiliyorsun. Zeytinburnu, Bağcılar’a hava alanına giden yine raylı sistem var ona geçiş yapabiliyorsun. Bir de Yenikapı’dan, yılbaşından itibaren metro bağlantısı yapılıyor nereye? Yenikapı, Aksaray, Şişhane, köprü var ya Galata Köprüsü’nün yanından havadan geçen bir köprü var. O köprüden geçiyor, Şişhane’ye, Taksim’e, Şişli’ye, Mecidiyeköy’e, Maslak’a ta Hacıosman’a kadar gidebiliyorsunuz. Öyle bir duruma gelecek ki Kartal’dan binen Hacıosman’a gidebilecek. Kartal’dan binen, Taksim’e gidebilecek. Aslında Marmaray İstanbul ulaşımını ana omurgasını oluşturuyor. Bir kere kıtalar arası trafik derdi olmayan, gecikme derdi olmayan ve iki kıtayı İstanbul’un iki yakasını 4 dakikada bir araya getiren önemli bir toplu taşıma aracı. Hızlı tren açıldığında yeni yılın başında siz İstanbul’dan, Pendik’ten binip Ankara’nın göbeğine 3 saatte gidecekseniz. Havaalanına git uçağa bin Esenboğa’da in. Tekrar eğer sıkışık saatse 1.5 saatten fazla trafikte kal.” şeklinde konuştu.
Marmaray’a kardeş olarak adlandırılan Avrasya Geçidi ile ilgili de açıklamalarda bulunan Yıldırım, “Bu tüp geçit Marmaray’ın hemen 300 metre güneyinden geçiyor. Proje sadece otomobiller için. İki katlı olacak üst kat gidiş, alt kat geliş. Tabi tek bir makine var o makineyle açıyoruz. Bu daha derin bir tüp 2015’te bitecek. Güzergahı: Karacaahmet Mezarlığı karşısındaki Siyami Ersek Hastanesi yanından Acıbadem sapağından giriyorsunuz Yenikapı’dan çıkıyorsunuz. 5,5 kilometreyi yer altından, 5,5 dakikada geçiyorsunuz. İstersen sahil yoluna devam et Zeytinburnu tarafına, Topkapı tarafına veya oradan U dönüşüyle Sarayburnu’ndan, Eminönü, Sirkeci, Aksaray, Kabataş…
Tünel çıkışında trafik akıllı sistemlerle yönetilecek. Bu da 1.3 milyar dolara mal olacak. Ama proje yap-işlet-devret modeliyle yapılıyor. Yapan firma 25 yıl işletecek” dedi.
