Türkiye'de Yaşanan Darbe Ve Darbe Girişimleri

Türkiye'de askeri müdahaleler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kurumsal olarak ya da bazı subayların kendi başlarına insiyatif alarak sivil yönetime yaptığı müdahalelerdir.
Türkiye 1950 yılındaki demokratik seçimlerle çok partili hayata geçiş yapmıştır. TSK, iç güvenliğin tehdit altında olduğunu ifade ederek bazen bazı yasaların geçmesini engellemek ya da geçirmeye zorlayarak , bazen de Türkiye Cumhuriyeti hükûmetlerini istifaya zorlayarak ya da alaşağı ederek demokratik sivil yönetime müdahele etmiştir. Bu darbe ve muhtıralar bazen emir komuta zinciri içinde (12 Eylül Darbesi gibi); bazen de emir komuta zinciri dışında sadece bir grup subay tarafından ( 27 Mayıs Darbesi gibi) planlanmış ve icra edilmiştir.

TSK 1960 ve 1980 yıllarında iki kez yönetime el koymuş, 1971 ve 1997 yıllarında ise hükümeti istifaya zorlamıştır.

2007 yılından sonra Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bazı muvazzaf ve emekli mensubları, darbe planı ve ülkeyi kontrol atına almak amaçlı kaos planlarına ilişkin davalarla ilgili olarak yargılanmaya başlanmıştır. Bu davalar arasında Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven darbe teşebbüsü iddiaları, Balyoz darbe planı, İrticayla Mücadele Eylem Planı, Ergenekon davaları, 12 Eylül Darbesi ve 28 Şubat Süreci davaları bulunmaktadır. Bu davalar çerçevesinde 200'den fazla TSK mensubu tutuklu olarak yargılanmaktadır.
Darbeler

27 Mayıs Darbesi - 1960

27 Mayıs 1960'ta yapılan ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşen ilk askerî darbedir. Dönemin Genelkurmay Başkanı da dahil 200'den fazla general, Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve Başbakan Adnan Menderes yönetime el koyan askeri grup tarafından tutuklanmıştır. 37 düşük rütbeli subay tarafından planlanlanıp icraa edilen darbe emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır. Darbeden sonra bu subaylar ve Emekli Orgeneral Cemal Gürsel in oluşturduğu Millî Birlik Komitesi ülke yönetimini üstlenmiştir.

27 Mayıs 1960’tan, seçimlerin yapılarak normal yaşama geçildiği 15 Ekim 1961 yılına kadar geçen sürede, askerin Milli Birlik Komitesi eliyle cunta olarak iktidarda olduğu dönemdir. Daha sonra 9 Temmuz 1961'de kabul edilen 1961 Anayasası olarak bilinen anayasa değişikliği, 1924 Anayasası'nı yürürlükten kaldırmıştır.

12 Eylül Darbesi - 1980

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 12 Eylül 1980 günü emir-komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askeri müdahaledir. 27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde silahlı kuvvetlerin yönetime üçüncü açık müdahalesidir. Bu müdahale ile Süleyman Demirel'in Başbakan'ı olduğu hükümet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1961 Anayasası kaldırıldı, bütün derneklerin faaliyetleri de durduruldu. Parti liderleri önce askeri üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı.

Darbeden sonra 1982 Anayasası hazırlanarak, 1983 yılında siyasi partilerin yeniden kurulmasına izin verilmiştir.

2010 anayasa referandumunda, değişikliklerin kabul edilmesiyle 13 Eylül 2010 tarihinde çeşitli sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve dernekler ile darbe mağduru kişiler 12 Eylül darbesini yapanlar hakkında suç duyurusunda bulundu . Bütün suç duyurularını toplayan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı "Milli Güvenlik Konseyi (MGK) adı altında 12 Eylül 1980'de ülke yönetimine el koyan ve 24 Kasım 1983 yılına kadar bu statüsünü sürdüren askeri cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Şahinkaya'nın işlediği (A) Nürnberg Şartı ile kabul edilmiş ve tüm devletlerin kendi kanunlarında yer almasa dahi suçun oluşumu halinde takip etmek zorunda oldukları uluslararası hukukun buyruk kuralı niteliğine sahip insanlığa karşı suçlar (B) 765 Sayılı Ceza Kanunu'nun 146, 147, 153, 174, 179, 180, 181. maddeleri kapsamında, insanlığa karşı suçlar ve resen takdir edilecek suçlar nedeniyle haklarında başsavcılık tarafından ceza dava açılması ve haklarında gerekli önlemlerin alınması istemi .." ile 7 Nisan 2011 yılında ilk soruşturma başlattı. 4 Nisan 2012 tarihinde darbenin yargılanmasına başlanmıştır.Muhtıralar

12 Mart Muhtırası - 1971
12 Mart 1971 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur'un imzasıyla Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmetin istifaya zorlandığı askeri müdahaledir.

28 Şubat Süreci - 1997
28 Şubat 1997'de yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısı sonucu açıklanan kararlarla başlayan ve irticaya karşı olduğu iddia edilen süreç. Yaşananlar, çeşitli kaynaklar tarafından post-modern darbe olarak adlandırılmıştır.

27 Nisan e-muhtırası - 2007
Türk Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanlığı'nın Cumhurbaşkanlığı seçimi dolayısı ile 27 Nisan 2007 tarihinde gece saat 23:20'de yaptığı, lâiklikle ilgili açıklama. Bu açıklama bazı siyasetçi ve gazeteciler tarafından bildiri internet aracılığıyla verildiği için "e-muhtıra" olarak da adlandırılmıştır.
Darbe girişimleri, eylem planları ve ayaklanmalar

Dokuz Subay Olayı
1957-1958'de bir grup subayın hükümete komplo hazırlamak suçundan tutuklanarak yargılanmaları.

22 Şubat 1962 Ayaklanması
22 Şubat 1962'de, Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının, ordu içindeki 27 Mayısçıların tasfiyesi için, 20 Şubat günü başlatılan atama ve gözaltına almalara karşı direnişi olayıdır.

20 Mayıs 1963 Ayaklanması
20 Şubat günü başlatılan atama ve gözaltına almalara karşı direniş olayının devamıdır.

20 Mayıs 1969 Darbe Teşebbüsü
20 Mayıs 1969 darbe teşebbüsü, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde başarılı olamamış ve emir-komuta zinciri içerisinde gelişmiş bir askeri darbe teşebbüsüdür.

9 Mart 1971 Darbe Teşebbüsü
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde başarılı olamamış ve emir-komuta zinciri dışında gelişmiş bir askeri darbe teşebbüsüdür.

Poyrazköy davası - 2009
Nisan 2009'da Poyrazköy'de bulunan mühimmatlar ve bu mühimmatların azınlıklara karşı tedhiş eylemlerinde kullanılacağı iddiası üzerine açılan dava. 17 sanıkla başlayan dava 19 sanıklı Amirallere Suikast ve 33 sanıklı Kafes Eylem Planı davalarıyla birleştirilmiştir.

Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven darbe planları - 2003-2004
2004 yılında Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki hükûmeti devirmek için planlandığı iddia edilen darbe girişiminin safhalarını oluşturan operasyonların adlarıdır.
Oramiral Özden Örnek'e ait olduğu iddia edilen günlüklere göre 2003 ve 2004 yıllarında dönemin Jandarma Genel Komutanı Şener Eruygur, Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman, Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek ve Hava Kuvvetleri Komutanı İbrahim Fırtına tarafından darbe planları hazırlanmış fakat Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün engellemesiyle bu girişimler sonuçsuz kalmıştır. Darbe planları hakkında dava süreci devam etmektedir.

Balyoz darbe planı
2003 Mart ayında 1. Ordu Komutanlığında dönemin AKP hükumetini devirmek için, dönemin 1. Ordu Komutanı Çetin Doğan'ın liderliğindeki cunta tarafından hazırlandığı iddia edilen plan. Plan darbe zeminini hazırlama amaçlı Çarşaf, Sakal, Suga ve Oraj kod adlı eylem planlarından oluşmaktadır.
19 Temmuz 2010'da İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi İstanbul Cumhuriyet Savcılarının hazırladığı iddianameyi kabul ederek tamamı asker 196 kişi hakkında dava açtı. 968 sayfalık iddianamede sanıklara "Türkiye Cumhuriyeti yürütme organını cebren ıskat ve vazife görmekten cebren men etmeye teşebbüs etmek" suçlaması yöneltildi. Fakat eski TCK'nın 61/1. maddesine dayanılarak "eksik teşebbüs" nedeniyle cezalarda indirim yapılması istendi ve her sanık için 15 yıldan 20 yıla kadar hapis talep edildi. Dava halen devam etmektedir.

11 Şubat 2011 tarihinde dosyadaki delil durumu, dosyada kuvvetli suç şüphesini gösteren olguların bulunması, delillerin tam olarak toplanılmamış olması, sanıkların konumları itibariyle delillere etki yapma ihtimalinin olması, tanıkların henüz dinlenilmemiş oluşu, atılı suçun CMK'nın 100. maddesinde belirtilen katalog suçlardan olması, belirtilen bu sebeplerle adli kontrol hükümlerinin uygulanmasının yetersiz kalacağı gerekçeleriyle 134 sanığın tutuklanmasına, 29 sanık hakkında da yakalama kararı çıkarılmasına karar verdi.

İrticayla mücadele eylem planı
Ergenekon zanlısı Mustafa Levent Göktaş'ın yine aynı soruşturma kapsamında tutuklanan avukatı Serdar Öztürk'ün ofisinde ele geçirilen ve 12 Haziran 2009'da Taraf gazetesinde manşetten verilen "İrticayla Mücadele Eylem Planı" başlıklı belge ve bu belgenin uygulanmaya konulmasından dolayı açılan davalar. Dursun Çiçek'in imzaladığı ileri sürülen belge Adalet ve Kalkınma Partisi ile Gülen hareketine (belgede FG’ciler) yönelik sahte bayrak ,kara propaganda, komplo ve yıpratma planları içermekteydi.

15 Temmuz 2016 - FETÖ Terör örgütü darbe girişimi

Genelkurmay Karargahında, TSK'daki FETÖ mensubu bir grup tarafından başlatılan darbe girişimi, tüm yurtta 22 saatte kontrol altına alındı.

Genelkurmay Başkanlığı Karargahında, 15 Temmuz Cuma günü Türk Silahlı Kuvvetleri içerisindeki Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) mensubu bir grup subay tarafından başlatılan darbe girişimi, tüm yurtta yaklaşık 22 saatte kontrol altına alındı.
15 Temmuz Cuma günu saat 22.00'de başlayan FETÖ'nün darbe girişimi, 16 Temmuz Cumartesi gunü saat 20.02'de bertaraf edildi. FETÖ'nün darbe girişimi ile ardından yaşanan gelişmeler şöyle:

15 Temmuz Cuma Saat 22.00: Genelkurmay'da silah sesleri duyuldu ve bir helikopterden dışarıda bulunanların üzerine ateş açıldı.
Bu kapsamda Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı Karargahı ve TRT Genel Müdürlüğü askerlerce ele geçirildi. Aynı saatlerde İstanbul'da Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri bir grup asker tarafından geçişe kapatıldı.
Saat 23.30: Başbakan Binali Yıldırım, bir televizyon kanalının canlı yayınına bağlanarak yaptığı açıklamada, "bir kalkışma girişimi"nin olduğunu belirterek, "Bu girişime izin verilmeyecektir. Bunu yapanlar en ağır bedeli ödeyeceklerdir. Askerin içerisinde bir grubun kalkışması söz konusu." dedi.
Saat 23.24: Ankara'nın Gölbaşı ilçesindeki Polis Özel Harekat Eğitim Merkezi'nde bir patlama meydana geldi.
Saat 23.30: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın, darbe girişiminde bulunan bir grup asker tarafından rehin alındığı bildirildi.
Saat 24.00: Güvenlik kaynaklarınca, "Askeri kalkışma, ordu içerisindeki Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması(FETÖ/PDY) mensubu bir grup subay tarafından yapılmaya çalışılmaktadır." açıklaması yapıldı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN CANLI YAYINDA AÇIKLAMA

Saat 00.09: Ankara Yenimahalle'de bulunan Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) kampüsüne askeri helikopterlerce ateş açılması üzerine MİT'in çevre güvenliğini sağlayan unsurlarca saldırıya silahla karşılık verildi.
Saat 00.11: Marmaris'te bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Atatürk Havalimanı'na doğru hareket etti.
Saat 00.13: TRT'yi işgal eden kalkışmacı askerler, korsan darbe bildirisi okuttu. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarınca, açıklamanın TSK tarafından yapılmadığına dikkat çekilerek, "Korsan bildiridir. Gerekli özenin gösterilmesini rica ederiz" denildi. Korsan bildirinin TRT'de okutulmasından bir süre sonra TÜRKSAT, TRT'nin yayınını kesti.
Bu açıklamaların ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan bir televizyon kanalının canlı yayınına bağlanarak, askeri kalkışmaya tepki gösterdi ve halkı meydanlara davet etti. Erdoğan, "Milli iradeye yönelik bu ayaklanma hareketine karşı tabii ki hukuk, yasalarımız, anayasamız neyi gerektiriyorsa bunun bir defa cevabını bu yapı ister Silahlı Kuvvetler içinde olsun, bir grup azınlık da olsa ister başka kurumlarımızın içerisinde olsun, gereken cevabı alacaklardır." dedi.
Türkiye genelinde vatandaşlar sokağa çıkarak darbe girişiminde bulunanlara tepki göstermeye başladı.

ASKERLER GÖZALTINA ALINMAYA BAŞLANDI

Saat 00.35: Darbe girişimiyle ilgili ilk soruşturma İstanbul'da başlatıldı. Küçükçekmece Başsavcısı Ali Doğan, darbe girişimini yapan askerlerle ilgili soruşturma başlatıldığını ve askerlerin görüldükleri yerde tutuklanacaklarını bildirdi.
Saat 00.57: Saldırganlar, TRT yayınlarını kesen TÜRKSAT'ın Gölbaşı'ndaki tesislerine askeri helikopterlerle saldırdı.
Saat 01.01: Ankara Emniyet Müdürlüğü savaş uçağı ve helikopterlerin saldırısına uğradı. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, "Bu, TSK içinde bir cuntanın kalkışma girişimidir." dedi.
Saat 01.39: TBMM Genel Kurulu Salonu açıldı. TBMM Başkanı İsmail Kahraman ve milletvekilleri Genel Kurul Salonu'da yerini aldı.
Saat 02.00: darbe girişiminde bulunan FETÖ mensubu askerler gözaltına alınmaya başlandı.
Saat 02.20: Askerler Gölbaşı Özel Harekat Daire Başkanlığı'nı havadan hedef aldı. Hava saldırısı sonucu 17 polis şehit oldu. Türk Hava Kuvvetlerine ait F-16 uçağı, darbe girişiminde bulunanların elindeki Sikorsky helikopteri düşürdü. TRT'yi ele geçirmeye kalkışan 1'i rütbeli 5 asker vatandaşlar ve polis tarafından etkisiz hale getirildi.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN MARMARİS'TEN İSTANBUL'A GELDİ

Saat 02.30: Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne girmeye çalışan bölücü terör örgütü FETÖ mensubu 3'ü rütbeli 13 asker gözaltına alındı. Bu sırada Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Basın Danışmanı Nuh Yılmaz, "Darbe püskürtüldü" dedi.
Saat 02.42: TBMM'ye atılan bomba nedeniyle bazı polis memurlarıyla Meclis görevleri yaralandı, kulis camları kırıldı.
Saat 02.49: Meclis'e yeni bir bomba atıldı. TBMM Başkanı İsmail Kahraman ve Genel Kurul'daki milletvekilleri Meclis sığınağına indi.
Saat 02.55: Yeniden televizyon yayınına bağlanan Başbakan Binali Yıldırım, "Havadaki jetlerle kurumlarımıza mermi, bomba yağdıranlar adeta bu terör örgütünün elemanı gibidir, devamı gibidir. Asla ve asla böyle bir iş, şanlı silahlı kuvvetler bayrağı altında görev yapan hiç bir subayımıza, hiç bir askerimize yakıştırılacak bir iş değildir." dedi.
Saat 03.00: TRT yeniden normal yayınına döndü. TRT Genel Müdürlüğü binasını ele geçirmeye çalışan FETÖ mensubu askerler gözaltına alındı.
Saat 03.10: Başbakan Yıldırım, Ankara semalarında, MİT, Meclis, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık gibi kritik bölgeler üzerinde uçuş yapan her türlü askeri helikopter ve uçağın füzeyle indirileceğini açıkladı.
Saat 03.15: Genelkurmay Başkanlığından yeniden çatışma sesleri gelmeye başladı.
Saat 03.20: Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul'a geldi.
Saat 04.00: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, darbe girişiminde bulunan terör örgütü FETÖ/PDY irtibatlı yargı görevlileri ve sözde "Yurtta Sulh Komitesi" mensubu general, amiral, subay, astsubay, er ve erbaşlar hakkında gözaltı kararı verdi.
Saat 04.42: Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Marmaris'te konakladığı ve gece yarısı ayrıldığı otele helikopterlerden ateş açıldı. Helikopterlerden inen yüzleri maskeli ve ağır silahlar taşıyan askerler oteli abluka altına aldı. Çıkan çatışmada 5 polis yaralandı.
Saat 05.20: Başbakan Yıldırım, resmi Twitter hesabından darbe girişimi içerisinde yer alan bir generalin öldürüldüğü bilgisinin geldiğini ve aralarında albayların da bulunduğu 130 askerin gözaltına alındığını bildirdi.
Saat 06.00: Gölbaşı Cumhuriyet Başsavcılığınca, darbe girişimiyle ilgili soruşturma başlatıldığı, Gölbaşı'ndaki Özel Harekat Merkezi'nde 42 kişinin hayatını kaybettiği, bölgede olayların kontrol altına alındığı bildirildi.
Saat 06.30: Güvenlik çemberine alınan Çankaya Köşkü ve Başbakanlık Resmi Konutu'na çıkan tüm yollar kapatıldı. Darbe girişiminde bulunan FETÖ mensuplarınca kullanılan ve TÜRKSAT'ı bombalayan askeri helikopter Gölbaşı'nda düşürüldü.
Saat 06.43: FETÖ mensuplarınca, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin yakınlarına 2 bomba atıldı. Bombalar, Millet Camisi'nin önüne park etmiş araçlardan birinin üzerine düştü.
Saat 06.52: Başbakan Yıldırım, Genelkurmay Başkanlığına vekaleten 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar'ın atandığını bildirdi.
Saat 07.00: Cumhurbaşkanlığı Külliyesi yakınındaki Jandarma Genel Komutanlığının bulunduğu kavşağa askeri uçaktan bomba atıldı.

GENELKURMAY BAŞKANI ORGENERAL AKAR KURTARILDI

Saat 07.10: İçişleri Bakanlığından edinilen bilgiye göre, FETÖ mensubu 336 kişi gözaltına alındı.
Saat 07.35: FETÖ mensuplarının darbe girişimiyle ilgili başlatılan soruşturmalar kapsamında, Türkiye genelinde 754 Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu gözaltına alındı. Etimesgut'taki Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığında darbe girişimine katılan askerler, karargahta görevli diğer askerlerce polise teslim edildi. Gözaltına alınarak sivil polis aracına konulan üniformalı askerlerin rütbeleri söküldü.
Saat 07.41: Genelkurmay Başkanlığından dışarıya çıkarılan tank, barikat amacıyla kurulan kamyonların olduğu bölgeye ateş açıldı.
Saat 07.50: Fetullahçı Terör Örgütü üyesi 29 albay ve 5 general, İçişleri Bakanı Efkan Ala tarafından görevden uzaklaştırıldı.
Saat 08.32: Asker, Ankara Akıncı 4. Ana Jet Üs Komutanlığına operasyon düzenleyerek Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ı kurtardı.
Saat 08.36: Jandarma Genel Komutanlığı, emniyet özel harekat polislerince ele geçirildi. Karargahtaki Fetullahçı Terör Örgütü'ne mensup askerler etkisiz hale getirildi.
Saat 09.10: Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), silahlı terör örgütü FETÖ üyesi hakim ve savcılar hakkında en ağır tedbiri almak üzere toplandı.

BİN 374 TSK PERSONELİ GÖZALTINA ALINDI

Saat 09.32: Darbe girişimiyle ilgili başlatılan soruşturmalar kapsamında, Türkiye genelinde, silahlı terör örgütü FETÖ üyesi bin 374 TSK personeli gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında 58. Topçu Tugay Komutanı Tuğgeneral Murat Aygün'ün de bulunduğu öğrenildi.
Saat 09.40: Genelkurmay Başkanlığından çıkan 200'e yakın silahsız er ve erbaş polise teslim oldu.
Saat 09.44: FETÖ'nün darbe girişimi nedeniyle çıkan olaylarda Türkiye genelinde, 90 kişinin şehit olduğu, bin 154 kişinin yaralandığı bildirildi.
Saat 09.46: Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk ile Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanlığı (EDOK) Muhabere ve Destek Eğitim Komutanı Korgeneral Metin İyidil hakkında, vatana ihanet suçundan işlem başlatıldı.
Saat 09.56: Soruşturmalar kapsamında, Türkiye genelinde silahlı FETÖ üyesi bin 563 kişi gözaltına alındı.
Saat 09.58: Türkiye genelindeki tüm hakim ve savcılardan izinli olanların, izinlerini keserek derhal görevlerine başlamalarına ve adli tatilin iptaline karar verildi.
Saat 10.07: Genelkurmay Başkanlığından çıkan 700'e yakın silahsız er ve erbaş polise teslim oldu.
Saat 10.15: Bingöl 49. Komando Tugay Komutanı Tuğgeneral Yunus Kotaman ile Bolu 2. Komando Tugay Komutanı Tuğgeneral İsmail Güneşer, gözaltına alındı.
Saat 10.22: Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir süre kalıp ayrıldığı Marmaris'teki otele ağır silahlarla helikopterlerden ve karadan ateş açan askerler, darbe girişiminin başarısız olması sonucu bölgeden kaçtı.
Saat 10.34: Genelkurmay Başkanlığı içinde darbeye katılmadığı için elleri bağlı olarak odalar içinde kilitli tutulan subay ve astsubaylar, sabah saatlerinde tahliye edildi. Aralarında tankçı subay ve astsubayların da bulunduğu bir grup rütbeli asker ve erbaş da teslim oldu.
Saat 10.37: Başbakan Yıldırım "Genelkurmay Başkanımız Hulusi Akar, sağ salim kurtarıldı ve şu anda Çankaya'da kriz merkezinde görevinin başındadır." açıklamasında bulundu.
Saat 10.59: İçişleri Bakanı Efkan Ala, Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem'i görevden aldı.

ASKERLER TESLİM OLMAK İÇİN MÜZAKERE TALEBİNDE BULUNDU

Saat 10.41: Akıncı'daki 4. Ana Jet Üs Komutanlığında üslenen FETÖ mensupları, darbe girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine üssü terk etmeye başladı.
Saat 11.27: Genelkurmay Başkanlığı Karargahında bulunan FETÖ terör örgütü mensubu askerler, teslim olmak için müzakere talebinde bulundu.
Saat 12.04: Özel Harekat polislerinin operasyon düzenlediği Jandarma Genel Komutanlığı binasında 200 kadar asker gözaltına alındı.
Saat 12.56: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu'nda görevli 3 Cumhuriyet savcısı, sanıkları teslim almak için Genelkurmay Başkanlığı nizamiyesine geldi.
Saat 12.57: Başbakan Yıldırım, Çankaya Köşkü'ne geldi, kameraların karşısına geçti ve açıklamalarda bulundu. Yıldırım, "Bu kalkışma bastırılmıştır, toplam 161 şehidimiz, şu ana kadar bin 440 yaralımız vardır. Bu aşağılık kalkışmaya, bu olaya karışan şu ana kadar 2 bin 839 çeşitli rütbede subay, asker gözaltına alınmıştır. Üst düzey rütbeliler de mevcuttur" dedi.
Saat 14.37: HSYK Genel Kurulu, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının gözaltı kararı doğrultusunda 5 HSYK üyesinin üyeliğinin düşürülmesine karar verdi. HSYK 2. Dairesi, 541'i ilk derece idari yargıda, 2 bin 204'ü ilk derece adli yargıda olmak üzere toplam 2 bin 745 hakimi açığa aldı.
Saat 14.43: Darbe girişiminde bulunan FETÖ mensuplarının bir bölümü, Ankara Emniyet Müdürlüğüne getirildi.
Saat 15.03: Danıştay Başkanlığındaki FETÖ mensubu üyelerden 5'i Danıştay Genel Kurul Salonunda gözaltına alındı.
Saat 15.26: FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili haklarında yakalama kararı bulunan 10 Danıştay üyesi gözaltına alındı.
Saat 16.08: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca, terör örgütü üyeliği suçundan 140 Yargıtay, 48 Danıştay üyesi hakkında gözaltı kararı alındı. Bu isimlerden 11 Yargıtay ve 4 HSYK üyesi gözaltına alındı.
Saat 17.00: Başbakan Binali Yıldırım olağanüstü toplanan TBMM Genel Kurulu'nda milletvekillerine hitap etti. Yıldırım konuşmasına İstiklal Marşı'ndan dizeleri okuyarak başladı.
Saat 18.46: Örgüt mensuplarınca darbe girişiminde kullanılan Ankara Emniyet Müdürlüğünün bahçesindeki tanklar, askeri tırlarla kışlaya çekildi.
Saat 19.25: FETÖ'nün darbe girişiminin ardından yürütülen soruşturma kapsamında, evinde arama yapılan Anayasa Mahkemesi Üyesi Alparslan Altan gözaltına alındı.

OPERASYON SAAT 20:02'DE SONA ERDİ

Saat 20.02: Emniyet yetkililerinden alınan bilgiye göre, Akıncı 4. Ana Jet Üssü'ndeki FETÖ darbesine yönelik operasyon sona erdi. Operasyonda 67 kişilik grup teslim oldu. Operasyonun sona ermesinin ardından gelen istihbari bilginin ardından yapılan aramalarda 5 asker daha gözaltına alındı.
Saat 20.50: Ankara Akıncı 4.Ana Jet Üssü'nde yürütülen FETÖ darbesine yönelik operasyonda Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi kurtarıldı. Mendi'nin görevinin başına döndüğü bildirildi.
Saat 21.09: FETÖ'nün darbe girişimi ardından yürütülen soruşturma kapsamında evinde arama yapılan Anayasa Mahkemesi üyesi Erdal Tercan, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı (KOM) ekiplerince gözaltına alındı.
Saat 21.19: HSYK 2. Dairesince açığa alınan adli yargıdaki hakim ve savcıların isimleri açıklandı.
Saat 21.57: FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin soruşturma başlatan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, tüm ağır ceza cumhuriyet başsavcılıklarına yazı göndererek, "aynı örgüte üye oldukları değerlendirilen" idari ve adli yargıda görev yapan toplam 2 bin 745 hakim ve savcının gözaltına alınması ve haklarında soruşturma yürütülmesini istedi.