ceylannur
Yeni Üyemiz
Serebral Paralizi (Beyin Felci) Nedir?
Serebral Paralizi (Beyin Felci) nedir?
Serebral Paralizi’nin (SP) literatürde bir çok tanımı vardır. Ancak çok genel anlamıyla bir tanım yapacak olursak, doğum öncesi, doğum sırasında ya da doğum sonrası herhangi bir nedenle beynin hasar görmesi sonucu oluşan motor (ve bazı durumlarda mental) bozukluktur.
SP adale tonusunda bozukluk, anormal postür (duruş bozukluğu) ve bozuk hareket görünümüyle karşımıza çıkar. SP gelişimsel bir bozukluktur. Motor fonksiyonlarda bozukluğun yanında, duyu bozukluğu (sensory disfonksiyon), nistagmus, strabismus (gözde kayma, titreme gibi bozukluklar), zeka geriliği (mental retardasyon), davranış bozuklukları, öğrenme güçlükleri, dil-konuşma bozuklukları ve ağız-diş problemleri de görülebilir.
SP’nin tanımı ve tedavisinde önemli bir araştırmacı fizyoterapist olan Bobath, SP’yi "henüz gelişmemiş beyinde ortaya çıkan lezyonun santral (merkezi) sinir sistemi oluşumunu etkilemesi" olarak tanımlamaktadır.
Beyinde motor bölgenin (kol-bacakların tam kullanımı, yürüme, yemek yeme, merdiven çıkma gibi günlük yaşamı sürdürmeye yarayan hareket yeteneğini sağlayan beyin bölgesi) gelişimi 7-8 yaşlarında tamamlanır. Hamilelik döneminin başlangıcından 7-8 yaşlarına kadar beyinde oluşabilecek herhangi bir problem bu bölgenin fonksiyon bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Ortaya çıkan tablo ise Serebral Paralizi olarak adlandırılır.
SP’de beyin hasarı ilerleyici değildir. Fakat ortaya çıkan sorun ömür boyu devam eder.
SP’nin görülme sıklığı
SP’nin görülme sıklığı hakkında çok net bilgiler olmamakla birlikte, ABD’de ölçülen oranlar dünya geneli için bir kıyaslama olanağı verebilir;
Amerika Serebral Paralizi Derneği’nin verilerine göre, ABD’de toplam nüfusun % 0.2’si (1000’de 2) SP’li. Buna göre ABD’de yaklaşık 1.000.000 SP’li var. Bu rakama her yıl 5000-7000 bebek ekleniyor.
Ülkemizde ise bu konuda yeterli ve güvenilir bir istatistik olmamakla birlikte, toplam nüfus içerisindeki SP’li oranının % 1.66 (600’de 1) olduğu tahmin edilmektedir. Buna göre Türkiye’de yaklaşık 700.000 SP’li bulunmaktadır.
Türkiye’de oranların fazla olması akraba evlilikleri, hamilelik döneminde geçirilen hastalıkların fazla olması ve bakım şartlarının yetersizliği, doğum şartlarının olumsuzluğu, bebek bakım hizmetlerinin yetersizliği, ilk çocukluk yıllarında bebeklerde bulaşıcı ve ateşli hastalıkların fazlalığı ve beslenme yetersizliği gibi nedenlere bağlanmaktadır.
SP’nin Nedenleri
Doğum öncesi nedenler
Genetik durumlar
*Hamilelik döneminde geçirilen enfeksiyonlar.
*Rubella, herpes.
*Fetal anoksi (Bebeğin anne karnında oksijensiz kalması; beyin kanamasına neden olur.)
*Plesentanın gelişim bozukluğu ya da erken ayrılması.
*Rh uyuşmazlığı (eritroblasis fetalis, hemolitik anemi, hiperbilurunemi)
*Metabolik hastalıklar (diabetes mellitus, hamilelik toksemisi)
*Gelişimsel bozukluklar (vasküler ya da iskelet yapıda)
*Beslenme bozuklukları.
*Sigara, alkol ya da madde bağımlılığı.
*Annenin enzim veya L-Dopa tedavisi görmesi.
*Akraba evlilikleri.
*Annenin aldığı ilaçlar (Zorunlu hallerde, doktor kontrolü dışındakiler)
*Hamilelik döneminde geçirilen tıbbi müdahaleler (Diş çekilmesi, operasyon, röntgen vb...)
Doğum sırasında oluşan nedenler.
*Zor doğum (Anoksi), plesentanın erken ayrılması, plesenta previa, uzayan doğum.
*İlaç sedasyonuna bağlı asfiksi nedeniyle beyin kan damarlarında kompresyon ve yırtılma.
*Prematüre (erken doğum), postmatüre (geç doğum)
*Kordon komplikasyonları.
*Geliş anomalileri (makat doğum, ayaktan geliş)
*Forseps ya da vakumla doğum.
Doğum sonrası (post-natal) nedenler.
*Düşük doğum kilosu.
*Vasküler hadiseler ve intrakranial hemoraj..
*Kafa travması.
*Ensefelopati.
*Toksik durumlar.
*Kardiak arreste bağlı anoksi.
*Nöbetler (Konvülzyon, epilepsi)
*Tümör.
*Viral ve bakteriyal beyin enfeksiyonları.
*Sarılık (Hiperblirunemi)
*Menenjit.
Serebral Paralizi'nin Erken Teşhisi
İnsan sağlığının söz konusu olduğu tüm durumlarda olduğu gibi, SP’li vakalarda da teşhis ve ardından yapılacak tedavi için mutlaka bir uzman kuruluşa başvurulmalıdır. Ancak bebekte ortaya çıkabilecek ilk belirtilerin aile tarafından da kolayca gözlenebileceği de unutulmamalıdır. SP’li vakalarda fizik tedavi ve rehabilitasyonun başarısı için erken teşhis çok önemlidir.
Yrd. Doç. Dr. M. Kerem, Hacettepe Üniveristesi
Serebral Paralizi’nin (SP) literatürde bir çok tanımı vardır. Ancak çok genel anlamıyla bir tanım yapacak olursak, doğum öncesi, doğum sırasında ya da doğum sonrası herhangi bir nedenle beynin hasar görmesi sonucu oluşan motor (ve bazı durumlarda mental) bozukluktur.
SP adale tonusunda bozukluk, anormal postür (duruş bozukluğu) ve bozuk hareket görünümüyle karşımıza çıkar. SP gelişimsel bir bozukluktur. Motor fonksiyonlarda bozukluğun yanında, duyu bozukluğu (sensory disfonksiyon), nistagmus, strabismus (gözde kayma, titreme gibi bozukluklar), zeka geriliği (mental retardasyon), davranış bozuklukları, öğrenme güçlükleri, dil-konuşma bozuklukları ve ağız-diş problemleri de görülebilir.
SP’nin tanımı ve tedavisinde önemli bir araştırmacı fizyoterapist olan Bobath, SP’yi "henüz gelişmemiş beyinde ortaya çıkan lezyonun santral (merkezi) sinir sistemi oluşumunu etkilemesi" olarak tanımlamaktadır.
Beyinde motor bölgenin (kol-bacakların tam kullanımı, yürüme, yemek yeme, merdiven çıkma gibi günlük yaşamı sürdürmeye yarayan hareket yeteneğini sağlayan beyin bölgesi) gelişimi 7-8 yaşlarında tamamlanır. Hamilelik döneminin başlangıcından 7-8 yaşlarına kadar beyinde oluşabilecek herhangi bir problem bu bölgenin fonksiyon bozukluğu olarak karşımıza çıkar. Ortaya çıkan tablo ise Serebral Paralizi olarak adlandırılır.
SP’de beyin hasarı ilerleyici değildir. Fakat ortaya çıkan sorun ömür boyu devam eder.
SP’nin görülme sıklığı
SP’nin görülme sıklığı hakkında çok net bilgiler olmamakla birlikte, ABD’de ölçülen oranlar dünya geneli için bir kıyaslama olanağı verebilir;
Amerika Serebral Paralizi Derneği’nin verilerine göre, ABD’de toplam nüfusun % 0.2’si (1000’de 2) SP’li. Buna göre ABD’de yaklaşık 1.000.000 SP’li var. Bu rakama her yıl 5000-7000 bebek ekleniyor.
Ülkemizde ise bu konuda yeterli ve güvenilir bir istatistik olmamakla birlikte, toplam nüfus içerisindeki SP’li oranının % 1.66 (600’de 1) olduğu tahmin edilmektedir. Buna göre Türkiye’de yaklaşık 700.000 SP’li bulunmaktadır.
Türkiye’de oranların fazla olması akraba evlilikleri, hamilelik döneminde geçirilen hastalıkların fazla olması ve bakım şartlarının yetersizliği, doğum şartlarının olumsuzluğu, bebek bakım hizmetlerinin yetersizliği, ilk çocukluk yıllarında bebeklerde bulaşıcı ve ateşli hastalıkların fazlalığı ve beslenme yetersizliği gibi nedenlere bağlanmaktadır.
SP’nin Nedenleri
Doğum öncesi nedenler
Genetik durumlar
*Hamilelik döneminde geçirilen enfeksiyonlar.
*Rubella, herpes.
*Fetal anoksi (Bebeğin anne karnında oksijensiz kalması; beyin kanamasına neden olur.)
*Plesentanın gelişim bozukluğu ya da erken ayrılması.
*Rh uyuşmazlığı (eritroblasis fetalis, hemolitik anemi, hiperbilurunemi)
*Metabolik hastalıklar (diabetes mellitus, hamilelik toksemisi)
*Gelişimsel bozukluklar (vasküler ya da iskelet yapıda)
*Beslenme bozuklukları.
*Sigara, alkol ya da madde bağımlılığı.
*Annenin enzim veya L-Dopa tedavisi görmesi.
*Akraba evlilikleri.
*Annenin aldığı ilaçlar (Zorunlu hallerde, doktor kontrolü dışındakiler)
*Hamilelik döneminde geçirilen tıbbi müdahaleler (Diş çekilmesi, operasyon, röntgen vb...)
Doğum sırasında oluşan nedenler.
*Zor doğum (Anoksi), plesentanın erken ayrılması, plesenta previa, uzayan doğum.
*İlaç sedasyonuna bağlı asfiksi nedeniyle beyin kan damarlarında kompresyon ve yırtılma.
*Prematüre (erken doğum), postmatüre (geç doğum)
*Kordon komplikasyonları.
*Geliş anomalileri (makat doğum, ayaktan geliş)
*Forseps ya da vakumla doğum.
Doğum sonrası (post-natal) nedenler.
*Düşük doğum kilosu.
*Vasküler hadiseler ve intrakranial hemoraj..
*Kafa travması.
*Ensefelopati.
*Toksik durumlar.
*Kardiak arreste bağlı anoksi.
*Nöbetler (Konvülzyon, epilepsi)
*Tümör.
*Viral ve bakteriyal beyin enfeksiyonları.
*Sarılık (Hiperblirunemi)
*Menenjit.
Serebral Paralizi'nin Erken Teşhisi
İnsan sağlığının söz konusu olduğu tüm durumlarda olduğu gibi, SP’li vakalarda da teşhis ve ardından yapılacak tedavi için mutlaka bir uzman kuruluşa başvurulmalıdır. Ancak bebekte ortaya çıkabilecek ilk belirtilerin aile tarafından da kolayca gözlenebileceği de unutulmamalıdır. SP’li vakalarda fizik tedavi ve rehabilitasyonun başarısı için erken teşhis çok önemlidir.
Yrd. Doç. Dr. M. Kerem, Hacettepe Üniveristesi
