TÜRKOĞLU
Aktif Üyemiz
Saka-Türk Bezekleri
Yakut Türkleri ezelden beri konutlarını, ritüel eşyalarını, ev eşyalarını, giyeceklerini bezekler ile süslerlerdi. Değişik eşyalar için değişik içerikte bezek kullanılırdı. Mesela giyecekler için dikiş ile yapılan renkli bitki desenleri kullanılırdı. Ev eşyalarında kullanılan bezeklerde genelde geometrik şekiller kullanılırdı. Sadece kadınların kullandığı eşyalar mesela dikiş, nakış eşyalarının muhafaza edildiği kutular için değişik desenler kullanılırdı. Bu tür eşyalarda daha karmaşık bezekler olurdu: dal ve yaprak gibi bitkisel desenler, gök cisimleri, hatta kalp, böbrek gibi insan organları bunlara örnek verilebilir. Demir, bakır ve gümüş gravür işlerinde geometrik ve bitkisel desenler kullanılır.
Yakut Türklerinin bitkisel desenlerinde eski Türklere has çizgiler en parlak şekilde karşımıza çıkar. Bunu Dünya’nın şiirsel algılanışında, doğa güçlerinin ifade edilmesinde, ot ve ağaçların ruhlarına olan saygıda görürüz. Bitkisel bezekler Yakut Türkleri tarafından daha çok gümüş eşyalarda kullanılırdı. Genelde bu bezekleri sürgün vermiş dallar, yapraklar ve çiçekler şeklinde görürüz.
Ahşap ve ağaç kabuğundan eşyalarda kullanılan dekorlarda basit geometrik şekillerden stilize hayvan figürlerine ve stilize insan figürlerine kadar desenler görmek mümkündür. Ahşap oyma sanatında zig zag motifi geniş bir şekilde kullanılırdı.
Yakut Türk bezek sanatında inci, palmiye ağaçları ve amblemler de kullanılır. Bunlar daha çok kemik oyma sırasında kullanılırdı. Bu barok ve klasik stildeki motifler yakut bezeme sanatına Rus kültürünün etkisi ile girmişlerdir. Mesela bel üstü insan, gövdesi at sentor sanatsal figürü Ruslardan alınmıştır.
Yakut Türklerinde daire motifleri de popülerdir. Bu eski Mısır’dan beri birçok halk tarafından bilinen eski bir Güneş sembolü olması ile açıklanmaktadır.
Yakut Türk ustaları bezek dili ile halkın geniş kitlesinin anlayabildiği desenler yaratmışlardır. Bugün birçok bezeğin içeriği yitirilmiştir, ancak bazıları geleneksel olmuştur ve Yakut Türk el sanatlarında geniş bir şekilde kullanılmaktadır.
