Osmanlı İmparatorluğu Kaptan-I Derya Listesi

Kaptan-ı derya​

Kaptan-ı derya (Osmanlıca: قپودان دریا, Kapudân-ı Deryâ), Osmanlı İmparatorluğu'nda donanma komutanlarına verilen addır.

Kuruluş ve tarihsel gelişme​

16. yüzyılın ortalarına kadar beylerbeyi rütbesi, o tarihlerden sonra vezir kaptan-ı deryaların (kaptanpaşa da denir) önemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun denizaşırı topraklarının genişlemesiyle ve Akdeniz kıyılarındaki fetihler çoğaldıkça arttı.

Divan-ı Hümayun'a üye olarak katılır, Osmanlı İmparatorluğu'nun "deniz eyaletleri" diye adlandırılan eyaletlerini (Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Akdeniz adaları) doğrudan ya da denizci paşalar aracılığıyla denetimleri altında tutarlardı. Başlangıçta Gelibolu'da daha sonraları İstanbul'da Kasımpaşa'da oturan ve semt ile tersanenin güvenliğinden sorumlu olan kaptan-ı deryaların unvanı Tanzimat döneminde kaldırıldı.

İlk Osmanlı deryabeyleri, sancak yöneticiliği de yapıyorlardı. Osmanlı deniz üssü İzmit'ten Gelibolu'ya taşındıktan sonra deryabeyine kaptan-ı derya da denmeye başladı. II. Mehmed döneminde donanma güçlü bir yapıya ve örgüte kavuşurken, kaptan-ı deryanın yetkileri de artırıldı. 1533-34'te, Cezair-i Bahr-i Sefid ile Cezayir-i Garp bir yönetimde birleştirilerek Kaptanpaşa eyaleti oluşturulunca, kaptan-ı deryanın aynı zamanda bu eyaletin yöneticisi olması, eyalet işlerini de atayacağı bir vekille yürütmesi kabul edildi. Ama kaptan-ı deryalığın önem kazanması Barbaros Hayreddin Paşa'nın bu görevi yürütmesi sırasında oldu. 16. yüzyılın sonunda kaptan-ı deryalığa atananların vezirlik rütbesiyle Divan-ı Hümayun'a üye olarak katılmaları uygulaması başlatıldı.

Kaptan-ı derya, Donanma-yı Hümayun'un ve Tersane-i Amire'nin en büyük amiriydi. Denizcilikle bütün atamaları yapma, hüküm yazma ve tuğra çekme yetkisi vardı. Derya Kalemi'ne bağlı zeamet ve tımarların dağıtımını da o yapardı.

Kaptan-ı deryalığa atanan kişi önce sadrazamın katında kürk giyer, sonra törenle Tersane-i Amire'ye gidip göreve başlardı. Bazen denizcilerden de atamalar yapılmakla birlikte, bu göreve çoğunlukla sivil ve asker vezirler getirilirdi. Donanmanın manevrasını, kıyı ve açık deniz karakol hizmetlerini, Tersane-i Amire çalışmalarını planlamak kaptan-ı deryanın asıl görevleriydi. Tersane-i Amire'deki makamında şikayetleri dinleyen kaptan-ı derya, Haliç ve çevresinin güvenliğinden de sorumluydu. Tersane-i Amire alanlarındaki davalara doğrudan bakar, idam cezası da verebilirdi. Bazı davaları da kadıya havale ederdi.

Donanmayla denize açılacağı zaman, İstanbul'dan hareket etmeden önce Tersane-i Amire'de sadrazama teftiş verir, sonra onunla birlikte Topkapı Sarayı'na giderek padişahın katına çıkardı. Bu sırada donanma da saray açıklarında demirleyerek top atışıyla selamlama görevini yerine getirirdi. İstanbul'da olmadığı zamanlarda kaptan-ı deryaya tersane emini vekalet ederdi. En kıdemli yardımcısı tersane kethüdası, donanmadaki yardımcıları da kapudane, patrone ve riyale idi.

Kaptan-ı deryalık 1867'de kaldırılarak Bahriye Nezareti ve Kumanda Meclisi adında iki birim oluşturuldu. 1876'da ve 1878-80 arasında yeniden kurulduysa da, sonunda kaptan-ı deryanın asıl görevlerini bahriye nazırı üstlendi.

​

1401-1867 yılları arasında Osmanlı donanmasının en üst kademedeki sorumlusu olan ve önceleri 16. yüzyılın ortalarına kadar- deryabeyi olarak da anılan Kaptan-ı Derya'ların (Kaptan Paşa) listesi yukardaki listedir. Kaptan-ı Deryalık kurumu 1867'de kaldırılarak yerine Bahriye Nezareti ve Osmanlı Donanması donanma komutanlığı görevleri kurulmuştur.

Kaptan-ı Deryalık makamı ve görevi 1867'de resmen kaldırılmasına rağmen sonradan gelen donanma komutanlığı makam sahiplerinden, Kayserili Ahmed Paşa (1876) okuma yazması olmadığından, Hacı Vesim Paşa da daha önce Kaptan-ı Deryalık yaptığından görevlerinde bu unvanı kullanmışlardır. Bazı tarihçiler bu nedenle, Kaptan Paşa unvanını kullanmış olduklarından dolayı, son Kaptan Paşa olarak Hacı Vesim Paşa (1879) olduğu kabul etmektedirler. 1880'de Osmanlı Donanması'nin başına geçen Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa bu eski unvanı kullanmamış ve sonraki Osmanlı Donanması donanma komutanları'da devletin sonuna kadar bu eski unvanı kullanmayıp Osmanlı Donanması donanma komutanı olarak görev yapmışlardır.

Dönemlerine göre Kaptan-ı Derya Listesi​

Kara Mürsel Alp (d. Mürsel Alp), Türk denizci, amiral, Kaptan-ı Derya.
Savaşlarda gösterdiği kahramanlıklar sayesinde, gözü pek ve cesur anlamında "Kara" unvanıyla anılmıştır. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında büyük gayretler göstermiş, Osmanlı Türkleri'nin ilk amirali, ilk gemi inşaat mühendisi olan Kara Mürsel Bey, Karamürsel'de bir deniz üssü ve tersane kurmuştur. Burada, oluşturduğu "ince donanma"yla denizlerde etkinlik göstermeye başlamıştır. Çektiri sınıfından olan "Karamürsel Gemisi"nin tasarımını yapmıştır (Özdemir, 2004).

Önceleri Karesioğulları'nın hizmetindeydi. Orhan Gazi'nin isteği üzerine, Osmanlı'nın hizmetine girmiştir. 1324 ya da 1326'da Karamürsel'i alarak Osmanlılar'ın İzmit Körfezi'nin güney kıyılarına yerleşmesini sağladı. Fethettiği kasabaya da o dönemdeki geleneğe uyularak onun adı verildi. Kasaba, çevresiyle birlikte kaptanlık sancağı olarak örgütlendi ve yönetime Karamürsel Bey getirildi.

Aşık Paşazade tarihinde Kara Mürsel Bey ile ilgili olarak şu bilgiler verilmektedir: "Karamürsel adında yiğit, cesur bir er vardı. İznikmid’i ona verdiler ve vilayetini tırnar olarak bölüştürdüler. Tımar erlerini, İstanbul'dan çıkan gemiyi incitip, saldırmasınlar diye kenara getirdiler.

Kendi adıyla anılan hafif ve hızlı gemiler geliştirerek bir ince donanma kuran Kara Mürsel Bey, Marmara Denizi'ni denetim altına aldı. Filosuyla körfezin girişini tutarak Bizans'tan İzmit'e deniz yoluyla gönderilen yardımları kesti ve İzmit'in kısa sürede Osmanlılar'ın eline geçmesinde önemli rol oynadı.

Kara Mürsel Bey'in kabri, Karamürsel ilçesinde D-100 İzmit-Bursa karayolu üzerinde bulunmaktadır.

Hayatı hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yoktur. Bazı kaynaklarda kendisinden sonra yaşayan ve İstanbul’un fethi sırasında vezir olarak görev yapan diğer Saruca Paşa ile karıştırılmıştır. 28 Muharrem 818 (9 Nisan 1415) tarihli vakfiyede Sârimüddin lakabıyla zikredilmekte olup (VGMA, Vakfiye Defteri, nr. 776, s. 269, sıra nr. 206), I. Murad ve I. Bayezid devirlerinde görev yapmıştır. Saruca Paşa’nın, I. Murad’ın ilk saltanat yıllarında yaya ordusunun başında Meriç vadisini izleyen yol üzerinde faaliyet gösteren ünlü bir uç beyi olduğu anlaşılmaktadır. İlk Rumeli fetihlerinde önemli rol oynamış olmalıdır. Ona bağlı askerlerin XV. yüzyılın ilk yarısında “ulu beğ nökerleri” olarak Rumeli’nin birçok yerinde timar tasarruf ettikleri tesbit edilmektedir (Hicrî 835 Tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, s. XVI). Nitekim 1371’de Çirmen bölgesi fethedildikten sonra bu sancağın kurucusu ve ilk sancak beyi Saruca Paşa olmuştur. Çirmen sancağı defterlerinden anlaşıldığına göre Saruca Paşa, Meriç vadisinde yer alan yaya toprakları üzerinde tevcih yapma yetkisine sahip bir sancak beyi sıfatıyla teşkilâtın yerleşmesini ve sancağın iskânını sağlamıştır.

Neşrî, 788’de (1386) I. Murad’ın Karamanoğlu Ali Bey’le yaptığı savaşa Saruca Paşa’nın, Çirmen yayalarının başında Rumeli yaya başısı olarak sağ cenahta Şehzade Yâkub Çelebi ile birlikte katıldığını kaydeder. Ayrıca onun Rumeli’de Makedonya ve Arnavutluk taraflarında Türk yayalarının başında uç beyi sıfatıyla faaliyetini sürdürmekte olduğu da belirtilir. Vezîriâzam Çandarlı Ali Paşa’nın 790’da (1388) Bulgaristan’ın Tuna tarafındaki Susmanoz ili denilen Şehirköy’de yaptığı savaşa Saruca Paşa’nın Rumeli yaya başısı “ulu beğ subaşı” olarak katıldığı bilinmektedir. Neşrî, Kosova savaşına (791/1389) emrinde Aydın ve Saruhan askeri olduğu halde sol tarafta katıldığını yazar (Cihannümâ, I, 227, 228, 243, 263, 277, 291, 301). Hoca Sâdeddin Efendi’ye göre ise sağ kanatta olan Şehzade Yıldırım Bayezid’in emrindedir (Tâcü’t-tevârîh, I, 120). Kosova savaşı fetihnâmesinde Anadolu beylerbeyi sıfatıyla emrinde Karaman askerleri de bulunduğu halde savaşta yer aldığına temas edilir (Feridun Bey, I, 113-115). Bunun dışında Âli Mustafa Efendi onun I. Murad döneminde çeşitli beyliklerde bulunduğunu ve Anadolu’da idarecilik yaptığını belirterek Gelibolu’daki sahil sarayından boğazdan bir Frenk gemisinin geçtiğini gören I. Murad’ın emriyle gemiyi durdurduğunu, içinde bulunan Bizans imparatorunun kızını ele geçirdiğini kaydeder. Bu kız Şehzade Bayezid’e nişanlanmış, ayrıca gemideki bütün malları Saruca Paşa’ya verilmiştir (Künhü’l-ahbâr, V, 74-75).

Saruca Paşa, Yıldırım Bayezid döneminde de faaliyetlerini sürdürmüştür. Nitekim Yıldırım Bayezid’in Antalya’yı Osmanlı topraklarına kattığı Hamîd-ili fetihleri sırasında Çanakkale Boğazı tahkimatıyla uğraştı. Padişah Çanakkale Boğazı’na verdiği askerî ve ticarî önem sebebiyle 792’de (1390) âdeta bir Boğaz muhafızlığı kurarak Saruca Paşa’yı bu göreve getirdi. Muhafızlığın merkezi olmak üzere Gelibolu’nun bir tepe üstünde olan iç kalesini takviye ettirdi, dış kaleyi yıktırdı ve sunî limanı temizleterek liman ağzında iki kule inşa ettirdi. Bu liman gerektiğinde üç katlı bir zincirle kapatılabiliyordu. Çanakkale’nin tahkiminde büyük bir gayret gösteren Saruca Paşa teşkil ettiği donanma ile Çanakkale Boğazı’nda Osmanlı hâkimiyetini kuvvetle tesis etti. Daha sonra altmış gemiyle Ege denizine açılarak Sakız ve Eğriboz adaları ile Yunanistan sahillerini yağmaladı. Bunun üzerine Venedikliler adalardaki garnizonları ve istihkamları takviyeye başladılar. Bizans’a yardım için harekete geçen Fransa öncülüğündeki müttefik Haçlı donanması 1399’da Çanakkale Boğazı’ndan içeri girdiğinde Gelibolu’da üslenen Saruca Paşa kumandasındaki on sekiz gemilik Türk donanmasıyla karşılaştı ve ilk çatışmada Bozcaada’ya geri çekilmek zorunda kaldı. Sonunda Venedik kadırgalarının da gelmesiyle daha fazla güçlenen müttefikler Boğaz’ı geçmeyi başararak İstanbul’a ulaşabildi (Turan, s. 229-230).

Saruca Paşa, Ankara Savaşı’nda da (1402) Osmanlı ordusunun önde gelen kumandanları arasında yer aldı. Muhtemelen bundan sonra Rumeli topraklarına döndü ve kardeşler mücadelesi sırasında Yorga’ya göre 1410’da Yanbolu’da Mûsâ Çelebi’ye karşı yapılan savaşta yenildi (Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, I, 311). Ardından emekli olarak Çirmen’e çekilen Saruca Paşa burada ölmüş olmalıdır. 28 Muharrem 818 (9 Nisan 1415) tarihli vakfiyede Saruca Paşa’dan “merhum” diye bahsedilmesi bu tarihten biraz önce vefat ettiğini gösterir. Saruca Paşa’nın 818 (1415) tarihli Umur Bey vakfiyesine göre Umur Bey adlı bir oğlu, Umur Bey’in de Ali Bey isminde görev sahibi bir oğlu bulunuyordu. Fâtih Sultan Mehmed devrine ait kayıtlarda Saruca Paşa ile oğlu Umur Bey’in vakıfları birlikte gösterilmiştir. Bu vakıflarda Saruca Paşa’nın vakfı bir hamam, otuz iki dükkân, on bir seki (sergi), bir kervansaray olarak görülmektedir. Saruca Paşa, Çirmen’de bugün mevcut olmayan kubbeli bir cami inşa ettirmişti, mezarı bu caminin hazîresindedir. Hasköy’de cami, imaret, hamam, kervansaray ve bir zâviyesi bulunmaktadır. Yeni Zağra’da da ahşap bir cami yaptırmıştır.

Baltaoğlu Süleyman Bey, 15. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamı vekaptan-ı derya.

Kimdir?​

Bir Bulgar "arhont"unun (bey) oğludur. II. Murad devrinde devşirme olarak saraya alındı ve orada yetişti. Daha sonra kapıcıbaşılığa yükseldi; önemli devlet hizmetlerinde bulundu ve çeşitli siyasî mücadelelerde faal rol oynadı. Haçlı orduları karşısında gevşek tutumuyla mağlûbiyete sebep olan uç beyi Turahan Bey'i Vezîriâzam Halil Paşa'nın emriyle tutuklayarak Tokat'a hapse gönderdi (1443). Segedin Antlaşması'nın ön hazırlıklarının yapıldığı Edirne müzakerelerinin kararlarını Macar Kralı Ladislas'a bildirmek üzere elçi olarak görevlendirildi (1444). Antlaşmanın gerçekleşmesi için Ladislas nezdinde önemli teşebbüslerde bulundu. Karşı tarafa antlaşmayı imzalattı ve Osmanlı idaresindeki Sırp kalelerini tahliye ederek Sırplara teslim etti.

Çeşitli kademelerdeki görevlerinde gösterdiği başarıları dolayısıyla II. Murad'ın sevgi ve itimadını kazanan Baltaoğlu Süleyman Bey daha sonra sancak beyliğine yükseldi. Fâtih devrinde Hamîd-ili beyi olarak Karaman kuvvetleriyle mücadele etti. 1449'da Osmanlı donanmasının başında Midilli adasına akın düzenledi ve Kalonya kasabasını zaptetti. 1451'de Gelibolu sancak beyi olarak kaptan-ı deryâ oldu. 1453 baharında 400 civarında savaş ve nakliye gemisinden oluşan donanmasıyla kuşatmaya katılmak üzere İstanbul önlerine geldi. Donanma için merkez üs kabul ettiği ve bugün kendi adıyla anılan Baltalimanı'na yerleşti. 18 Nisan'da başta Büyükada olmak üzere bütün adaları fethetti. Fakat 20 Nisan'da Bizans'a yardım için gelen üç Ceneviz ve bir Bizans gemisinin Haliç'e girmesini önleyemedi. Bu dört büyük gemi ile Yedikule açıklarında giriştiği mücadele başarısızlıkla sonuçlandı. Hatta savaşı karadan seyreden Fâtih, bu gemilerin durdurulamayışı karşısında kızgınlıkla atını denize sürmüş ve ardından Baltaoğlu'nu şiddetle azarlayıp idamını emretmişse de devlet ileri gelenlerinin araya girmesiyle bu kararından vazgeçmiştir. Savaş sırasında bir gözünü kaybeden Baltaoğlu Süleyman Bey kaptanıderyâlıktan azledildikten sonra kara ordusunda görev yapmış ve daha pek çok savaşa katılmıştır. Ölüm tarihi hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur.

Kâtib Çelebi, onun ilk kaptan-ı deryâ olduğunu ve İstanbul Kuşatması sırasında gemilerin karadan yürütülerek Haliç'e indirilmesinde hizmet ettiğini yazmaktaysa da bu iddia doğru değildir.

Fâtih devrine ait tahrir kayıtlarında (İnalcık, s. 26) Tırhala sancağının Agrafa vilâyetinde Baltaoğlu adlı bir köyün mevcudiyetine rastlandığı gibi kendisine ait tarihî bir kılıç da günümüze kadar gelmiş bulunmaktadır.

Hayatı​

Baltaoğlu Süleyman Bey, aslen Bulgar asilzâdesi olup II. Murad zamanında devşirme olarak saraya alındı. Eğitimde başarı gösterince kapıcıbaşılığa yükselip birçok devlet hizmetlerinde bulundu. Haçlı orduları karşısında başarılı olamayan uç beyi Turahan Bey'i Veziriazam Halil Paşa'nın emriyle tutuklayarak 1443'te Tokat'a hapse gönderdi). Edirne-Segedin Antlaşması'nın ön hazırlıklarının yapıldığı müzakerelerinin kararlarını Macar Kralı Ladislas'a 1444'te bildiren elçi oldu ve antlaşmayı imzalattı, Osmanlı idaresindeki Sırp kalelerini tahliye edip Sırplara teslim etti.

Çeşitli kademelerdeki görevlerinde gösterdiği başarıları dolayısıyla II. Murad'ın itimadını kazanan Baltaoğlu Süleyman Bey, daha sonra sancak beyliğine yükseldi. Fâtih devrinde Karaman kuvvetleriyle mücadele etti. 1449'da Gelibolu sancakbeyiolarak kaptan-ı derya oldu ve Osmanlı donanmasının başında Midilli Adası'na akın düzenleyerek Kalonya kasabasını ele geçirdi.

1453 baharında 400 civarında savaş ve nakliye gemisinden oluşan donanmasıyla kuşatmaya katılmak üzere İstanbul önlerine gelip bugünkü Baltalimanı'na yerleşti. 18 Nisan'da başta Büyükada olmak üzere bütün adaları fethetmesine rağmen 20 Nisan'da Bizans'a yardım için gelen üç Ceneviz ve bir Bizans gemisinin Haliç'e girmesini önleyemeyince görevinden alındı.

Savaş sırasında bir gözünü kaybeden Baltaoğlu Süleyman Bey kaptan-ı deryalıktan azledildikten sonra kara ordusunda görev yapmış, birçok savaşa katılmıştır. Ölüm tarihi hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur.

Mirası​

Baltaoğlu Süleyman Bey'in Osmanlı donanmasını geliştirdiği limanın bulunduğu semt bugün de Baltalimanı adını taşımaktadır.

Hamza Bey (ö. 1460), Sultan II. Mehmed dönemi Osmanlıdenizcisi. Elçi olarak gönderildiği görev sırasında Kazıklı Voyvoda tarafından katledilmiştir.

Hayatı​

II. Mehmed ve II. Murat dönemi vezirlerinden olanAmasyalı Beyazıd Paşa'nın kardeşidir. Mayıs 1421'de Düzmece Mustafa isyanını bastırmakla görevli olan Amasyalı Beyazid Paşa Sazlıdere'de yapılan bir çarpışmada yenilmiş ve Düzmece Mustafa'ya destek veren İzmiroğlu Cüneyt Bey'in ısrarı ile idam edilmiştir. Hamza Bey 1425'te İzmiroğlu Cüneyt Bey'in öldürülmesini sağlayarak ağabeyi Bayezit Paşa'nın intikamını almıştır.

Hamza Bey, Saruca Paşa tarafından kurulmuş olan Çavlı Bey tarafından komuta edilmekte iken 1417'de Venedikliler tarafından Çanakale Boğazı yakınlarında hezimete uğrayıp yakılan Osmanlı donanmasını Gelibolu tersanesinde yenileyerek 40 kadar gemiden oluşan bir filo ile 1428 yılında Ege Denizi'ne açılarak Venedikliler'in elindeki bazı adaları yağmalamıştır. Sultan II. Murat ile birlikte Selanik ablukasına, 1429 yılında filo komutanı olarak katılmış ve Selanik'in alınmasına katkısı olmuştur.

İstanbul kuşatması sırasında 18 Nisan 1453'te Bizans'a yardıma gelen Ceneviz gemilerini durduramayan kaptan-ı deryaBaltaoğlu Süleyman Bey'i görevinden azleden Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı donanması komutanlığına ve Gelibolusancakbeyliği'ne atandı.İstanbul'un Fethi sırasında Osmanlı donanmasına komuta etti. Özellikle Osmanlı donanmasının Haliç’i ele geçirmesi gereğine anlayan II. Mehmed'in bugünkü Dolmabahçe’den Kasımpaşa’ya uzanan güzergaha kalaşlar döşetip, 70 kadar gemiyi ağaçtan silindirler üstünde 22 Nisan sabahında Haliç’e indirip Haliç’in kontrolü Osmanlıların eline geçirmesine destek sağladı.

1454 yazında Karadeniz'e açıldı ve başarılı Abhazya Seferi sonucunda Sohumkale'yi ele geçirdi ve Abhazya Prensliği'nin Osmanlı Devleti'ne bağlanmasını sağladı.

Fetihten sonra Ege Adalarını almakla görevlendirildi.Gökçeada, Limni ve Taşoz adalarının Osmanlı egemenliğine geçmesini sağladı. Fakat Ege Denizi'nde korsanlık yaparak Osmanlı kıyı ticaretine büyük zararlar veren Rodos Şövalyelerinin ellerinde bulunan Ege Adalarını ele geçirmek için yaptığı deniz seferinde tek bir adanın bile ele geçirilmemesi başarısızlığına uğradı. Bunun üzerine Ocak 1456'da kaptan-ı deryalık görevinden azledildi.

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ı yenipKoyunluhisar'ı kurtararak Anadolu Beylerbeyi rütbesiyle Karamanoğluİshak Bey'in üzerine gönderildi. Onu da yendikten sonra Rumeli Beylerbeyi oldu.

Eflak’a elçi olarak gönderilme görevi verildi. Bu görevi yapmakta iken elçi imtiyazları geleneklerini hiçe sayan Kazıklı Voyvoda tarafından öldürüldü, şehit edilen Hamza Bey’in naaşını, oğulları Bursa’ya getirmiştir. Türbesi Bursa Hamzabey semtinde, Muradiye’nin batısında, Hamza Bey Camisi’nin güneybatısında avlu içerisindedir.

Gelibolu yakınlarındaki Hamzakoy koyu adını ondan almıştır. 1430'da fethine katıldığı Selanik şehrinde de adını taşıyan bir cami vardır.

Has Yunus Bey Osmanlı denizcisi ve kara gücü komutanı. 1453 - 1456 döneminde Osmanlı kaptan-ı deryası görevi ile nispeten yeni kurulan Osmanlı donanması komutanlığı yapmıştır.

Ümeradan olup 1454'te kaptan-ı derya olarak tayin edilmiştir. Bu görevde iken Cenevizlilere bağlı Enez kasabasının Osmanlılarca ele geçirilmesinde büyük katkısı oldu. 1456'da kaptan-ı derya görevinden ayrılmıştır. Kaptan Paşa Kasım Bey kaptan-ı derya görevine getirilmiştir.

1468'de Taşoz adasını fethetmiştir, Ardından Akkoyunlu Hükümdarı olan Uzun Hasan'la yapılan savaşta ölmüştür. Mezarının Enez kasabasındaki Osmanlı mezarlığında bulunduğu iddia edilmektedir.

Yûnus Bey’in aslen ihtida etmiş bir Katalan (İspanyol) olduğuna dair kaydın doğruluk derecesini kontrol mümkün değildir. Donanma kumandanı Hamza Bey’in Sakız adası seferi arkasından 1455 yazında Osmanlı donanmasının başına getirilen Has Yûnus Bey, denize açıldığı ilk seferinde bir fırtınaya yakalanarak gemilerinden yedisini kaybetmiş, kendi sancak gemisi güçlükle Sakız’a sığınabilmiş, on iki gemisi de Midilli Limanı’na ulaşabilmiştir. Kritobulos ve Dukas adlı Bizanslı tarihçilerin verdiği bilgilere göre Sakız önünde, içinde Midilli Dukası Gattelusio’nun kayınvâlidesinin de bulunduğu bir gemiyi ele geçirmeye çalışmış, daha sonra Anadolu kıyılarında Yenice-Foça’da Ceneviz tüccarlarını yakalamış ve ganimet toplayarak kasım ayı içinde donanmanın üssü olan Gelibolu’ya dönmüş, hediyeleriyle esirleri sultana sunarak durumunu düzeltmeye çalışmıştır.

Has Yûnus Bey bunun ardından Enez’in fethine katıldı. Uzun süre Bizans hâkimiyetinde kalan şehir, İmparator V. Ioannes Palaiologos’un kız kardeşi Maria Palaiologina, Ceneviz Francesco Gattelusio ile evlenince Midilli adası ile birlikte gelinlik çeyizi olarak ona verilmişti (1355). Bundan sonra Cenovalı asil aileler arasında çeşitli iktidar mücadelelerine sahne olan Enez, 1455 yılı kışı ortasında Fâtih Sultan Mehmed kumandasındaki Osmanlı ordusu ve on kadırgadan oluşan donanma tarafından kuşatma altına alındı.

Bu esnada kasabanın idarecisi olan Dorino Gattelusio kışlamak üzere Semendirek adasına çekildi, Enez halkı da çaresiz kaldığından 1456 Ocak ayı içinde kaleyi teslim etti. Enez’e gelen Fâtih, Dorino’nun sarayına yerleşerek burada üç gün kaldı, kasabadaki en büyük kiliseyi camiye çevirdi, kalenin idaresini de Murad Bey’e bırakarak Edirne’ye döndü. Âşıkpaşazâde ve Neşrî’ye göre bu arada Yûnus Bey de Taşoz ve Limni adalarını fethetmiştir.

Fâtih buradan ayrılırken Yûnus Bey’e Dorino’yu da yakalama emrini verdi. Aynı zamanda adalardan Dorino’nun adamlarını uzaklaştırmak için yola çıkan Yûnus Bey bir kadırga ile İmroz önüne gitti; fakat şiddetli fırtına yüzünden Kefalo Limanı’na sığınmak zorunda kalarak buraya çağırttığı İmrozlu Kritobulos’u, adayı Dorino adına idare eden Ioannes Laskaris Rhyndakenos’un yerine tayin etti.

Dorino’nun, bizzat Edirne’ye gidip Fâtih’e kendini affettirerek bu iki adanın idaresini tekrar elde etmesi üzerine Yûnus Bey buna karşı çıkarak adaların Gattelusiolar’ın elinde kalmasının sıkıntılara yol açacağını padişaha bildirdi. Bunun üzerine Fâtih Sultan Mehmed kararından dönerek Dorino’ya Makedonya’da Zihne’de timar verdi; ancak Dorino kısa bir süre sonra yanındaki Türk muhafızları öldürterek Midilli’ye, oradan da Naksos (Nakşa) adasına kaçtı. Bu olaydan sonra kaynaklarda Has Yûnus Bey hakkında bilgi bulunmamaktadır. Kendisini yakından tanıyan ve Fâtih’in biyografisini yazan İmrozlu Kritobulos meşhur vekāyi‘nâmesinde, bazı başarısızlıkları ile daha başka sebepler yüzünden gözden düşen Yûnus Bey’in kısa bir süre sonra gazaba uğrayarak idam edildiğini kaydeder. Dorino ve Yûnus Bey’le ilgili olayları görmüş, bazılarının içinde bulunmuş bir kişi olarak en doğru bilgileri Kritobulos’un vermesi kuvvetle muhtemeldir. Ancak bunların kronolojik sırasını kasıtlı olarak karıştırmış olmalıdır.

Bu olaylara çok daha uzak olan Dukas, Yûnus Bey’in gözden düştükten sonra Karia sancak beyliğine tayin edildiğini, yerine Hadım İsmâil adında birinin getirildiğini bildirir. İkbali 1455 yazından 1456 yılı kışı sonlarına kadar devam eden Has Yûnus Bey, Enez’in ocak ayı sonlarındaki (Dukas’a göre 24 Ocak’ta) fethini takip eden haftalarda görevinden alınarak idam edilmiş olmalıdır. Sicill-i Osmânî’de (IV, 676) Yûnus Bey’in daha uzun yıllar yaşadığı ve Otlukbeli Meydan Savaşı’nda şehid düştüğü yolunda verilen bilgiler yanlıştır. Öte yandan bu denizcinin, Cenevizli Dorino Gattelusio ile Fâtih’e yaltaklanarak kendisine bir derebeylik kurmak isteyen Kritobulos’un entrikaları sonunda idam edilmiş olduğu da düşünülebilir.

Hadım İsmail Bey Türk kaptanıderya (XV. yy.).adasının alınması sırasında (1456), Osmanlı donanmasına kapladık yaptı.

Gelibolu sancakbeyliği ve donanma kumandanlığında bulundu.

Midilli’lerin latin askerlerini kabul etmeleri ve Papa De ittifakta bulunmaları üzerine (1459), yüz elli parça gemiyle adaya gönderildi.

Adayı kuşattıysa da başarı sağlayamadı ve geri döndü.