Ölçüsüzlük, itidalden ayrılmak, ifrat veya tefrite düşmek....
Yrd.Doç.Dr.Halil İbrahim Kutlay
Ölçüsüzlük, itidalden ayrılmak, ifrat veya tefrite düşmek, İnsan psikolojisine tam anlamıyla hakim olan Peygamberimiz, daima itidali ve ölçülü davranmayı emretmiştir. Karşılıklı ilişkilerde, davet ve tebliğde, dini ve dünyevî her konuda ana ilke ve temel ölçü, şu eşsiz nebevî ifade ile açıklanmıştır: "Kolaylaştırınız.. Zorlaştırmayınız... Müjdeleyiniz.. Nefret ettirmeyiniz. " (1) Ancak "kolaylaştırma" her zaman ve her konuda geçerli genel bir metod değildir. Allah a isyan olan bir konuda, kesinlikle haram kesin olan şeylerde kolaylaştırma söz konusu değildir. Hz. Aişe (r.anha) validemiz anlatıyor: "Allah’ın Rasûlü iki şey arasında serbest bırakıldığında O, "günah olmadıkça" daima kolay olanı tercih ederdi. Eğer o husus günah ise, insanlar arasında bundan en uzak olan kişi Rasûlullah olurdu".(2) Hz Aişe nin bu ifadesi günah olan şeylerde kolaylaştırma veya kolayı tercih etme hakkı bulunmadığını göstermektedir. Kur an âşıkı genç sahabî Muaz b. Cebel, kabilesinin mescidinde kıldırdığı bir akşam namazında kendisini tamamen ilahî huzura verip çok uzun sûreler okuması sebebiyle Peygamberimiz e şikâyet edilmişti. Bunun üzerine Efendimiz bu duruma üzülmüş, kendisine üç defa: "Sen fitneci misin ey Muaz?!..." (3) diyerek onu uyarmıştı. Bu uyarıya uyarak namaz kıldırırken bile ölçülü davranmalı, arkamızdaki yaşlı ve hastaları, çocuklu hanımları ve ihtiyaç sahiplerini düşünmeliyiz. İnsanları fitneye, sıkıntıya ve huzursuzluğa sürükleyecek davranışların Allah Rasûlünü üzdüğünü iyi bilmeliyiz. Sevgili Peygamberimiz i üzmeyelim!.. O Yüce Peygamber in ümmeti olma şerefine nail olanların O nun mesajını iyi kavramaları, O nu üzecek söz ve davranışlarda bulunmamaları gerekir. Ümmeti olarak O nun huzurunda boynu bükük, mahrum ve mahcup olmamaları için O nun Sünnetine tam anlamıyla sarılmaları, O nun hayat anlayışını gönülden benimsemeleri gerekir. Gelin Kardeşlerim!.. Rasûlullah ı üzecek davranışlar sergilemeyelim. O nun gönlünü incitecek sözler söylemeyelim. O nun hayat anlayışını baş tacı edelim. O nun arzu ettiği İslâm kardeşliğini gerçekleştirelim. Rabbimiz e O nun açıkladığı şekilde "kulluk" edelim. Ümmetini sonsuz sevgiyle kucaklayan Yüce Peygamberimiz e, O nun ümmeti olarak sevgi ile karşılık verelim.
1-Buharî: İlim 11, Cihad 164; Müslim: Cihad 5; Ebu Davud: Edeb 17; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 1/239, 4/399; Tirmizî, Şemail: s. 288 No: 350.
2-Buharî: Menakıb 27, Edeb 80, Hudûd 10; Müslim: Fedâil 77, 78; Ebu Davud: Edeb 4; Malik b. Enes, Muvatta: Husnül-Huluk 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 6/85,114, 130.
3-Buharî: Edeb 74; Müslim: Salât 178; EbuDavud: Salât 124; Nesaî: İmamet 39, İftitah 63,70; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 3/124, 299, 300, 301, 369
Yrd.Doç.Dr.Halil İbrahim Kutlay
Ölçüsüzlük, itidalden ayrılmak, ifrat veya tefrite düşmek, İnsan psikolojisine tam anlamıyla hakim olan Peygamberimiz, daima itidali ve ölçülü davranmayı emretmiştir. Karşılıklı ilişkilerde, davet ve tebliğde, dini ve dünyevî her konuda ana ilke ve temel ölçü, şu eşsiz nebevî ifade ile açıklanmıştır: "Kolaylaştırınız.. Zorlaştırmayınız... Müjdeleyiniz.. Nefret ettirmeyiniz. " (1) Ancak "kolaylaştırma" her zaman ve her konuda geçerli genel bir metod değildir. Allah a isyan olan bir konuda, kesinlikle haram kesin olan şeylerde kolaylaştırma söz konusu değildir. Hz. Aişe (r.anha) validemiz anlatıyor: "Allah’ın Rasûlü iki şey arasında serbest bırakıldığında O, "günah olmadıkça" daima kolay olanı tercih ederdi. Eğer o husus günah ise, insanlar arasında bundan en uzak olan kişi Rasûlullah olurdu".(2) Hz Aişe nin bu ifadesi günah olan şeylerde kolaylaştırma veya kolayı tercih etme hakkı bulunmadığını göstermektedir. Kur an âşıkı genç sahabî Muaz b. Cebel, kabilesinin mescidinde kıldırdığı bir akşam namazında kendisini tamamen ilahî huzura verip çok uzun sûreler okuması sebebiyle Peygamberimiz e şikâyet edilmişti. Bunun üzerine Efendimiz bu duruma üzülmüş, kendisine üç defa: "Sen fitneci misin ey Muaz?!..." (3) diyerek onu uyarmıştı. Bu uyarıya uyarak namaz kıldırırken bile ölçülü davranmalı, arkamızdaki yaşlı ve hastaları, çocuklu hanımları ve ihtiyaç sahiplerini düşünmeliyiz. İnsanları fitneye, sıkıntıya ve huzursuzluğa sürükleyecek davranışların Allah Rasûlünü üzdüğünü iyi bilmeliyiz. Sevgili Peygamberimiz i üzmeyelim!.. O Yüce Peygamber in ümmeti olma şerefine nail olanların O nun mesajını iyi kavramaları, O nu üzecek söz ve davranışlarda bulunmamaları gerekir. Ümmeti olarak O nun huzurunda boynu bükük, mahrum ve mahcup olmamaları için O nun Sünnetine tam anlamıyla sarılmaları, O nun hayat anlayışını gönülden benimsemeleri gerekir. Gelin Kardeşlerim!.. Rasûlullah ı üzecek davranışlar sergilemeyelim. O nun gönlünü incitecek sözler söylemeyelim. O nun hayat anlayışını baş tacı edelim. O nun arzu ettiği İslâm kardeşliğini gerçekleştirelim. Rabbimiz e O nun açıkladığı şekilde "kulluk" edelim. Ümmetini sonsuz sevgiyle kucaklayan Yüce Peygamberimiz e, O nun ümmeti olarak sevgi ile karşılık verelim.
1-Buharî: İlim 11, Cihad 164; Müslim: Cihad 5; Ebu Davud: Edeb 17; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 1/239, 4/399; Tirmizî, Şemail: s. 288 No: 350.
2-Buharî: Menakıb 27, Edeb 80, Hudûd 10; Müslim: Fedâil 77, 78; Ebu Davud: Edeb 4; Malik b. Enes, Muvatta: Husnül-Huluk 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 6/85,114, 130.
3-Buharî: Edeb 74; Müslim: Salât 178; EbuDavud: Salât 124; Nesaî: İmamet 39, İftitah 63,70; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 3/124, 299, 300, 301, 369
