FIFA Dünya kupası
İşte birbirinden efsane isimlere rastlayacağınız 1930 yılında başlayan müthiş Dünya Kupası tarihçesi...
1930 URUGUAY
Uruguay Milli Takımı'nın 1924 ve 1928 yıllarında Olimpiyat Oyunları'nı kazandığı takımda yer alan Pedro Cea takımının ilk Dünya Kupası'nı kazandığı takımda da yer alarak tarihe geçmeyi başardı.'Olimpik Eşitleyici' lakabıyla tanınan Pedro Cea, Uruguay'ın bu üç turnuvada da geriye düştüğü dakikalarda her seferinde skora dengeyi getiren golü kaydederek, başarılarda büyük pay sahibi oldu. Uruguay'ın 1930 Dünya Kupası yarı finalinde Yugoslavya'yı 6-1 yendiği maçta 3 gol birden atarak hat-trick yapan Cea, Arjantin ile oynanan final maçında da takımı gerideyken 2-2'yi getiren beraberlik golünü atmıştı.
Şampiyon takım : URUGUAY
1934 İTALYA
Turnuvanın ilk maçında ev sahibi İtalya ABD'yi 7-1 yenerken, Angelo Schiavo hat-trick yaptı ve Dünya Kupası'nda 3 gol birden atan ilk Avrupalı futbolcu oldu. Turnuvanın ilk golü Bologna'da İsveç ile karşılaşan Arjantin'inde forma giyen Bellis'den maçın 3. dakikasında geldi. Mısır, Dünya Kupaları'na katılan ilk Afrika Kıtası takımı olurken, Napoli'de oynadıkları ilk maçta Macaristan'a 4-2 yenildiler. Fawzi, Mısır'ın ilk golüne atarak tarihe geçti. Dünya Kupaları'nın ilk uzatmaya giden maçı Avusturya ile Fransa arasında oynandı. Normal süresi 1-1 biten maçı uzatmalarda Avusturya 3-2 kazandı ancak yarı finalde İtalya'ya 1-0 yenildiler ve turnuvaya veda ettiler. Turnuvanın ev sahibi İtalya ise finalde o zamanki adıyla Çekoslavakya'yı 2-1 yenerek şampiyon oldu.
Şampiyon takım : İTALYA
1938 FRANSA
Arjantin'in Dünya Kupası'na katılmayı kabul etmemesinin ardından hayal kırıklığına uğrayan taraftarlar Bounes Aires'de bulunan Arjantin Futbol Federasyonu binasına saldırdılar. İlk kez ev sahibi Fransa ve son şampiyon İtalya eleme turlarından muaf tutuldular. Hitler'in başında bulunduğu Almanya Avusturya'yı işgal ettiği için, Avusturya Dünya Kupası'na katılmadı. Almanya ise ilk turda İsviçre ile ilk maçta berabere kaldı, tekrar maçında rakibine 4-2 yenildi ve turnuvaya veda etti. 15 ülke milli takımı finallerde mücadele ederken, bir takım çeyrek finale maç yapmadan çıkacaktı ve çekilen kura sonucu bu takım İsveç oldu. 1938 Dünya Kupası'nda sonra 12 yıl boyunca turnuva düzenlenemedi. Çünkü, İkinci Dünya Savaşı başladı.Son Dünya Kupası galibi İtalya, finalde Macaristan'ı 4-2 yenerek yine şampiyonluğunu ilan etti.
Şampiyon takım : İTALYA
Dünya Kupası
1930 Dünya Kupası Finalleri'nden beri ilk kez, bu kupada, 4 eleme grubunun yanı sıra, eleme turları uygulaması yapıldı. Uruguay, son anda katılma kararı aldığı finallere, Bolivya, Şili ve Paraguay'ın yanında tek bir maç bile oynamadan katıldı ve kupayı kazandı. 4 grubun oluşturulduğu finallerde, grup maçlarının ardından gruplarında ilk sırayı alan takımların altı maçlık bir seri müsabaka yapmalarına karar verildi. Ancak, yaşanan organizasyon bozukluğu ve karmaşa sonucu, çok ilginç bir kararla, Brezilya ile Uruguay'ın final oynamasına karar verildi. Finalde Uruguay, güçlü rakibini 2-1 yenerek şampiyon oldu. 1950 Dünya Kupası, hiçbir oyuncunun kırmızı kartla oyun dışı kalmadığı ilk Dünya Kupası organizasyonu oldu.
Şampiyon takım : URUGUAY
1954 İSVİÇRE
Televizyonlarda gösterilen ilk Dünya Kupası finalleri oldu. FİFA'nın girişimiyle ilk kez dörderli 4 grup oluşturuldu ve ilk 2 sırayı alan takımlar çeyrek finale yükseldi Bundan sonra da hiçbir ülke, aynı turnuvada final hariç iki maç oynamadı. Batı Almanya ilk maçında Macaristan'a 8-3 yenildi ve play-off'lara kaldı. Ancak, play-off'larda karşılaştığı Türkiye'yi 7-2 mağlup edince çeyrek finale yükseldi. Macaristan, Batı Almanya ile oynadığı final maçına kadar 4 yıldır yenilgi yüzü görmüyordu. Batı Almanya, 6 maçta 25 gol atarak kupa tarihinde bu alanda en rekor kırarak giriyordu. Macar golcü Kocsis 11 golle, turnuvalarda 10 golün üzerine çıkan ilk gol kralı olarak tarihe geçti.
Şampiyon takım : BATI ALMANYA
1958 İSVİÇRE
İlk ve son kez 4 Britanya ülkesi elemelere katıldı. Sovyetler Birliği ilk kez Dünya Kupası Finalleri'nde boy gösterdi ve ilk gollerini de efsane golcüleri Lev Yashin ayağından buldular. Brezilya, final maçında İsveç'i 5-2 yendiği zaman bu bir final maçında elde edilen en gollü maç sonucu olarak da tarihe geçiyordu. Dünya futbolunun bundan sonraki dönemine damgasına vuracak olan Brezilya Milli Takımı, bu finallerle birlikte tüm dünyanın hayranlığını kazanırken 'siyah inci' lakaplı 'Pele' ilk kez bu turnuvada futbolseverlerin karşısına çıkıyordu.
Şampiyon takım : BREZİLYA
1962 ŞİLİ
Turnuvanın şampiyonu Brezilya futbol sisteminin 4-2-4'ten 4-3-3'e çevirdi. Ancak, 1954'te 140, 1958'da ise 126 golün atıldığı turnuvalara nazaran bu turnuvada toplam 89 gol kaydedildi. Ferenc Puskas, iki farklı ülke forması altında Dünya Kupası Finalleri'nde forma giyen ilk Avrupa'lı futbolcu unvanına sahip oldu. Puskas, 1954 Finalleri'nde Macaristan forması ile mücadele etmesine rağmen bu turnuvada İspanya takımı adına mücadele etti. Brezilya turnuvadaki 3. Grup final maçında İspanya'yı 2-1 mağlup etti. Brezilya'nın iki golü de Pele sakatlanınca onun yerinde oynayan Amarildo'dan geldi. Finalde Çekoslovakya ile karşılaşan Brezilya, rakibini 3-1 yenerek şampiyon oldu.
Şampiyon takım : BREZİLYA
1966 İNGİLTERE
İngiltere finallere ev sahibi ülke olduğu için direkt katıldı ve Britanya'yı temsil eden tek ülke oldu. İngiltere'deki finallerden 4 ay önce 'kupa' çalındı. Altın kaplama 'Dünya Kupası' çalındıktan bir hafta sonra Londra'nın güneyinde çalılıkların arasında Pickles adlı melez bir köpek tarafından bulundu. İngiliz golcü Geoff Hurst, Batı Almanya ile oynanan ve 4-2 kazanılan final maçında 3 gol birden atarak bir final maçında hat-trick yapan ilk oyuncu oldu ve İngiltere'yi şampiyonluğa taşıdı.
Şampiyon takım : İNGİLTERE
1970 MEKSİKA
İlk kez tüm maçlarda oyuncu değişikliklerine izin verildi. Hakemler tarafından sarı ve kırmızı kartlar birlikte kullanılmaya başlanırken, şaşırtıcı şekilde bu turnuvada hiçbir oyuncu kırmızı kart görmedi. İsrail, finallerde ilk kez boy gösterirken, 2 Grup'ta yaptıkları ilk maçta, Uruguay'a 2-0 kaybettiler. Gerd Müller, turnuvayı 10 golle bitirerek gol kralı olurken, Batı Almanya'nın Bulgaristan'ı 5-2 yendiği maçta Almanların ilk hat-trick yapan oyuncusu oldu. Mario Zagallo, Dünya Kupası'nı hem futbolcu hem de teknik direktör olarak kazanan ilk kişi oldu. Brezilya 3. kez kupanın sahibi olurken, tüm zamanların Jules Rimet Kupası ile ödüllendirildi.
Şampiyon takım : BREZİLYA
1974 ALMANYA
İlk kez turnuvanın açılış maçını ev sahibi ülke yapmadı. Son şampiyon Brezilya turnuvanın açılış maçında Yugoslavya ile golsüz berabere kalırken, çok sert geçen bu maçta hakem 46 kez serbest vuruş kararı verdi. Almanya'nın iki ayrı ülkesi Doğu ve Batı Almanya bu finallerde karşı karşıya gelirken tüm dünyada heyecan verici bir an olarak değerlendirildi. Ancak, siyasi farklılıkların dışında futbolda büyük bir sürpriz yaşandı ve zayıf olan Doğu Almanya, rakibini Hamburg'da 58 bin 900 seyircinin izlediği maçta 77. dakikada Jurgen Sparwasser'in attığı golle 1-0 devirmeyi başardı.
Şampiyon takım : ALMANYA
Maradona
Tüm dünyanın merakla beklediği yıldızlardan birisi olan Johan Cruyff, milli takımla birlikte Arjantin'e gitmeyi reddetti ve birçok insanı hayal kırıklığına uğrattı. 2. Grupta mücadele eden Tunus, Meksika'yı 1-0 geriye düştükten sonra 3-1 mağlup ederek, ilk kez kazanan Afrika Kıtası takımı olarak tarihe geçti. Brezilya ile İsveç arasında oynanan maçın Gallerli hakemi Clive Thomas, çok tartışmalı bir karar imza atarak, kupanın en dikkat çeken olaylarından birisinin yaşanmasına neden oldu. Thomas, maçın son dakikasında, Brezilya lehinde korner kararı verdi. Kornerden gelen topa yükselen Brezilyalı Zico, kafayla topu filelere gönderdi. Buraya kadar her şey normaldi. Ancak golden sonra, Thomas, golü iptal etti ve maçın bittiğini söyleyerek son düdüğünü çaldı ve iki takımda sahadan 1-1'lik skorla ayrıldı. Arjantin, Dünya Kupası'nı kaldırmayı başaran üçüncü ev sahibi takım oldu.
Şampiyon takım : ARJANTİN
1982 İSPANYA
İlk kez bir Dünya Kupası Finalleri'nde iki Afrika Kıtası takımı, Cezayir ve Kamerun, katıldı. Asya Kıtası'nda gelen Kuveyt, Okyanusya Takımı Yeni Zelenda ve Amerika Kıtası Takımı Honduras ilk Dünya Kupası tecrübelerini yaşadılar. İtalya, Batı Almanya'yı finalde 3-1 mağlup etti ve kupaya uzanarak, Dünya Kupası'nın 3. kez kaldıran ilk Avrupa takımı oldu. Brezilya'nın rekorunu da egale eden İtalya'da ayrıca kaleci Dino Zoff, 40 yaşında final oynayarak, kupa tarihinin en yaşlı futbolcusu ve kaptanı oldu.
Şampiyon takım : İTALYA
1986 MEKSİKA
Danimarka, Irak ve Kanada, ilk kez bir Dünya Kupası'nda mücadele ettiler. Arjantinli Marcelo Trobbiani Batı Almanya ile oynadıkları final maçının 88. dakikasında oyuna dahil olurken bu onun ilk ve son Dünya Kupası deneyimi olacaktı. Bu belki futbolcu için iyi bir şey değildi ancak, onun kısa macerası, ona Dünya Kupaları tarihinin en kısa kariyerine sahip oyuncusu unvanını getirecekti. Bu rekor daha önce ise, 1978 Dünya Kupası'nda Tunuslu Khemais Labidi'ye aitti. Finalde Arjantin, Batı Almanya'yı 3-2 mağlup ederek şampiyonluğunu ilan etti.
Şampiyon takım : ARJANTİN
1990 İTALYA
Kamerun'un Rus teknik direktörü Valeri Nepomniaschi, takımıyla tercüman kullanmaksızın iletişim kurdu ve büyük başarıya imza atarak Kamerun'u çeyrek finale kadar taşıdı. Kamerunlu Roger Milla, 38 yaşında katıldığı turnuvada herkesi şaşırttı ve attığı gollerle takımının ikinci tura taşıdı. Milla, ikinci turda Kolombiya ile oynadıkları karşılaşmada, Kolombiya kalecisi Rene Higuita'nın hatasını iyi değerlendirdi ve onun kaybettiği topu kazanarak boş kaleye gönderdi. 1986'nın kahramanı olan Arjantin'in efsane futbolcusu Maradona, 1990'da ise takımının yalnızca iki kez kazandığı turnuvada 5 gol atarak finale çıkmasını sağlıyordu. Ancak finalde Batı Almanya karşısında alınan mağlubiyetin ardından göz yaşlarına hakim olamıyordu. Batı Almanya, Arjantin'i 1-0 malğup ederek şampiyonluğuu ilan etti.
Şampiyon takım : BATI ALMANYA
Pele
Kamerun'un 1990 Dünya Kupası'nda yıldızı ve en yaşlı futbolcusu olan Roger Milla, bu turnuvada da forma giyerek 42 yaşında Dünya Kupaları tarihinin en yaşlı oyuncusu olarak, bir kez daha tarihe geçiyordu. Milla ayrıca, takımının Rusya'ya 6-1 yenildiği maçta attığı golle de Dünya Kupaları tarihinin gol atan en yaşlı futbolcusu unvanına da sahip oluyordu. Alman Stefan Effenberg, Güney Kore ile oynadıkları maçta oyundan alındığı sırada taraftarlara yaptığı çirkin hareketler nedeniyle takımdan çıkarıldı ve Almanya'ya gönderildi. Brezilya Milli Takımı kazandığı kupayı, 1994 yılı başlarında İtalya'nın Imola Pisti'nde geçirdiği kaza nedeniyle hayatını kaybeden Brezilyalı Formula 1 pilotu Ayrton Senna'ya adadı. ABD'de düzenlenen turnuvanın finalinde penaltılara giden karşılaşmayı Brezilya kazanırken İtalya ise üzülen taraf oldu.
Şampiyon takım : BREZİLYA
1998 FRANSA
İngiliz yıldız David Beckham, İngiltere'nin finaller tarihi boyunca ikinci kırmızı kart gören oyuncusu oldu. Hırvatistan'dan Robert Prosinecki, Dünya Kupaları tarihinde iki farklı ülke adına forma giyen ve her iki takımında da gol atan ilk futbolcu oldu. 1998'de Jamaika'ya gol atan Prosinecki, 1990 Dünya Kupası'nda ise, Yugoslavya forması ile Birleşik Arap Emirlikleri ağlarını sarsmıştı.- Şampiyon Fransa'nın defans oyuncu Marcel Desailly, Brezilya ile oynanan final maçında gördüğü kırmızı kartla, final maçında oyundan atılan üçüncü futbolcu oldu.
Şampiyon takım : FRANSA
2002 GÜNEY KORE
Brezilyalı Emerson, turnuvada takımının yaptığı bir antrenman sırasında arkadaşlarına şaka yapmak isterken omzundan sakatlandı ve turnuvaya veda etti. Brezilya Dünya Kupası'nı 5. kez kazanarak Dünya Kupası tarihinin en fazla kupa kaldıran takımı olurken, ayrıca 2002 Finalleri'nde oynadığı 7 maçı da kazanarak İtalya'nın 1934 ve 1938 yılları arasındaki rekorunu da egale etmiş oldu. İtalya ve Almanya ise 3'er kez kupayı kazanarak Brezilya'nın uzağında kaldılar. Türkiye Milli Takımı'nın golcüsü Hakan Şükür Güney Kore ile oynanılan 3.'lük maçının 11. saniyesinde attığı gol ile Dünya Kupaları tarihinin en hızlı golüne imza atan oyuncu olarak tarihe geçti.
Şampiyon takım : BREZİLYA
2006 ALMANYA
Yarı final maçında Almanya ve İtalya 90 dakika sonunda birbirine üstünlük sağlayamadı. Uzatma dakikalarının sonlarında iki gol bulan İtalya karşılaşmayı 2-0 kazanarak, finale yükseldi. Diğer yarı final maçında ise Fransa Portekiz'i 1-0 yenerek, final biletini alan diğer takım oldu. Üçüncülük maçında ise ev sahibi Almanya Portekiz'i 3-1 yenerek, dünya üçüncüsü oldu.Final maçında ise normal süresi ve uzatma dakikaları 1-1 biten maçta İtalya penaltı atışları sonrası Fransa'yı 5-3 yenerek, 4. kez şampiyon oldu. Fransa'nın golünü 7. dakikada penaltıdan Zidane atarken, İtalya'nın golünü ise 19. dakika Materazzi kaydetti. Finalin uzatma dakikalarında Zidane Materazzi'ye sinirlenip, kafa attığı için kırmızı kartla oyun dışı kaldı ve takımını 10 kişi bıraktı. Penaltı vuruşlarında İtalya'dan Pirlo, Materazzi, De Rossi, Del Piero ve Grosso başarılı olurken, Fransa'da Wiltord, Abidal, Sagnol vuruşları gole çevirdi. Trezeguet'nin kaçırdığı penaltı ise Fransa'yı kupadan etti. Fransa son penaltı denemesini İtalya'nın kazanmasının kesinleşmesinin üzerine atmadı.
Şampiyon takım : İTALYA
2010 GÜNEY AFRİKA
Yarı finale yükselen Uruguay, Hollanda ile oynadığı müthiş maç sonrasında 3-2 yenilerek turnuvaya veda ederken İspanya, herkesin favori gösterdiği Almanya'yı da tek golle geçerek adını finale yazdırdı. Üçüncülük karşılaşmasında ise Uruguay 2-1 öne geçtiği maçı 3-2 kaybederek turnuvayı dördüncü tamamladı. Hollanda ile İspanya arasında oynanan final karşılaşması büyük heyecana sahip olurke iki taraf da normal süre içerisinde gol atmayı başaramadı. Son 16'dan itibaren tüm maçlarını 1-0'la kazanan İspanya, uzatmalara giden maçın 116. dakikasında Andres Iniesta'nın golüyle Dünya Kupası finalini de 1-0 kazanarak kupayı müzesine götürdü. Hollanda da John Heitinga 107. dakikada ikinci sarı karttan kırmızı kartla oyun dışında kalmıştı.
Şampiyon takım : İSPANYA
2014 ALMANYA
2014 Dünya Kupası'nın şampiyonu finalde karşılaştığı Arjantin'i Mario Götze'nin 113. dakikada bulduğu golle yıkan Almanya oldu.
Futbolseverlerin heyecanla beklediği Dünya Kupası'nda sahne kapanırken şampiyon, Arjantin'i Mario Götze'nin duraklamalarda bulduğu golle yıkan Almanya oldu: 1-0
Büyük bir heyecana sahne olan 90 dakikaya iyi başlayan taraf Almanya olurken, maça sağ kanatta başlayan Thomas Müller savunmanın arkasına yaptığı koşularla Arjantin savunmasına zor anlar yaşattı.
Maçın kontrolü ilk yarı itibarıyla Almanya'da görünürken, futbol sahalarında eşine az rastlanır bir hatayla gole en çok yaklaşan isim Gonzalo Higuain oldu. Almanya savunmasının büyük hatasıyla kaleci Manuel Neuer ile karşı karşıya kalan Higuain'in 20. dakikadaki vuruşu yandan dışarı çıktı.
Bu pozisyonun 10 dakika sonrası sağ kanattan gelişen Arjantin atağında Higuain bu kez ağları sarstı ama kalkan bayrak ofsayttı. Kalkan bayrağı bir an için idrak edemeyen golcü futbolcunun Dünya Kupası finalinde gol attığı düşüncesiyle yaşadığı sevinçse görülmeye değerdi.
Maç öncesi sakatlanan Sami Khedira'nın sakatlığıyla kadroya giren Christoph Kramer'in de 32. dakikada sakatlanması Almanya'nın düzeninde değişikliğe neden olurken, Kramer'in yerine oyuan dahil olan Andre Schürrle Almanya'nın hücum hattındaki zenginliğini arttırsa da ilk yarıdan gol sesi çıkmadı: 0-0
İkinci 45 dakikayaysa daha iyi başlayan tarafsa ilk yarının aksine Arjantin'di. Lavezzi & Aguero değişikliğiyle Higuain ve Messi'nin hücum hattındaki yükünü haffileten ve Almanya için tehdit sayısını arttıran Sabella'nın bu planı Almanya'yı bir an için paniğe sürüklese de Almanya ikinci yarının ortalarında oyundaki kontrolü yeniden ele aldı.
90 dakikanın kalanı karşılıklı ataklarla sahne olurken, gol sesi çıkmayınca mücadele 0-0'lık sonuçla uzatmalara gitti. Uzatmaların hemen başında Andre Schürrle, hemen ardından da Rodrigo Palacio son derece net fırsatları değerlendiremezken, 113. dakikada sol kanattan gelişen atakta Andre Schürrle'nin ortasını iyi değerlendiren Mario Götze kupayı Almanya'ya getiren golü kaydetti.
Karşılaşmanın kalan dakikalarında Arjantin'in çabaları gol için yeterli olmadı ve yarı finalde ev sahibi Brezilya'yı bozguna uğratan Almanya, finalde de bir başka güçlü Güney Amerika ekibi olan Arjantin'i geçerek kupaya uzandı: 1-0
Şampiyon takım : ALMANYA
