Dolgan Türklerinin Dans Kültürü

TÜRKOĞLU

Aktif Üyemiz
Heyro
Heyro
En ünlü Dolgan dansı Heyro isimli bir danstır. İsmi XVIII. yüzyılın ikinci yarısına ait kaynaklarda ilk kez geçer.

O dönemki gezginlerden birinin belirttiğine göre Dolgan Türklerinin dansı halka olunup oynanıyor: erkeklerle kadınlar birbirlerinin elinden tutarak halka oluşturuyor ve yavaş yavaş dans etmeye başlıyorlar, aynı zaman şarkılar da söylüyorlar. Heyro Nisan sonu-Mayıs başı döneminde kutlanan “Ana Gün” Bayramı sırasında hemen gün boyu dans edilir.

Dolgan milli dansı başka etkinlikler sırasında bu arada düğünler, uzun zamandır görüşülmeyen iyi arkadaşların buluşmasında v.s. oynanır. Genellikle gençler dans eder, ama bazen daha yaşlı insanlar da katılırlar. Heyro oynandığı kutlamalar genellikle nehir kenarında ya da kışın göl buzu üzerinde düzenlenir. Böyle eğlenceye birkaç mahallenin sakinleri katılır, oğlanlarla kızlar, ayrıca birbirinden uzak oturan akrabalar buluşurlar.

Dansın vazgeçilmez unsuru geyik yetiştiricilerinin kullandığı horey isimli bir sopadır. Onu toprağa ya da halkanın ortasındaki buz içine çakarlar. Horey geleneksel olarak erkek gücünü simgeler.

Eski zamanlarda Heyro kült dansı niteliğini taşıyordu. Onun dans edilmesinin anlamı ruhlardan bol bol hasat, sığır ve ailenin refahını istemekti. Nek çoyon atıl, Kigi kaamı ginan isimli başka Dolgan dansları da ilk baştan çeşitli törenlerde dans edilirdi. Bu arada Kigi kaamı ginan dansı şamanın yaptığı törenler sırasında oynanırdı. Dansı şaman kendisi yönetiyordu: şamanın söylediği ve tüm dans edenlerin tekrarladıkları şarkı ve çığlıklar eşliğinde Dolgan Türkleri önce evin ocağı etrafında sonra da sokakta evin önünde oynuyorlardı. Böylece törene katılanlar ruhlardan başarılı geyik avını istemiş olurlardı.

Heyro dansı günümüze kadar geldi: bu dans çeşitli kutlamalar sırasında oynanır. Güzel metal çıngıraklar ile süslenmiş milli kıyafetler dansa özel bir renk katıyor. Halk dansının hareketleri modern dansların sahnelenmesinde kullanılır.
 
Üst Alt