çalgi ve çalgili müzikler harammi helalmi ?

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Kur’an-ı Kerimde Müsiki

Kur’anı Kerimde Musiki, direkt olarak geçmemekle beraber, “ALLAH yolundan saptıran faydasız sözler “ şeklinde geçmiş olması bazı Alimleri “Şarkının” bu Ayeti Kerime ile haramlığına hükmetmişlerdir:

'İnsanlardan öylesi vardır ki, bilgisizce ALLAH yolundan saptırmak ve o yolu eğlenceye almak için, eğlencelik asılsız ve faydasız sözleri satın alır. İşte onlar için aşağılayıcı bir azap vardır.'(Lokman, 31/6)

Elmalı Hamdi Yazır bu Ayetin nuzul sebebinde, Nadr b. Hâris ‘in Kur'ân dinlemesine engel olmak için ve bunu yaparken bir şarkıcı câriye satın alıp, birinin müslüman olacağını işittiği zaman onu alıp câriyesine: 'Haydi buna yedir, içir, söyleyiver.' der, böylece eğlendirip: 'Gördün ya bu, MUHAMMED'in çağırdığından, namazdan, oruçtan, onun önünde çarpışmaktan daha iyi değil mi? ' dediğinden bahsetmiş olması, Musikinin genelinin değil, ALLAH yolundan alıkoyan şarkı ve sözlerin, men edilidiğine vurgu yapmaktadır.(1)

Yine Ayetin nuzuli ile ilgili geçen Sahih bir Hadisi Şerifte, Şarkıcı cariyelerin alınıp satılması nehyedilerek, cariyelere musikinin öğretilmesinin men edilmiş olmasını İslam Alimler: 'ALLAH'ı zikirden alıkoyan haram şarkıcı sesleri satın alan' şeklinde anlamış, boş söz (Lehve'l- hadis) tabirinin içine her çeşit zararlı, faydasız hakikatı olmayan şeyleri dâhil etmişlerdir. (2)


(1) Elmalı Hamdi, Lokman Suresi: 6.Ayetin Tefsiri
(2) Tirmizî, Büyû 51, (1282) , Tefsîru'l-Kur'ân, Lokman, (3193): İbnu Mâce, Ticârât 11, (2168)
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hadis-i Şeriflerde musiki

İslam’da Müziğe Cevaziyet veren Sahihi Rivayetler olduğu kadar, men eden rivayetlerinde varlığı, cevaziyetin veya haramlılığın Şarta bağlı olduğunun en açık göstergesidir!
Konu ile ilgili cevaziyet veren birkaç Hadis-i Şerifi inceliyelim:

Hz. Âişe (radıyALLAHu anhâ) anlatıyor: 'Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) , benim yanımda iki cariye, Buas (savaşı ile ilgili hamasi) türküler söylerken çıkageldi. Gidip yatağın üzerine (yan üstü uzandı ve yüzünü de (aksi istikamete) çevirdi.

Derken (babam) Hz. Ebû Bekr (radıyALLAHu anh) girdi. Derhal beni azarladı ve: 'Resulullah'ın hane-i saadetlerinde şeytan çalgısı ha! ' dedi.

Bunun üzerine Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) , ona yönelip: 'Bırak onları (söylesinler!) ' buyurdu. (Onlar sohbete dalıp, bizden) dikkatlerini çekince, ben cariyelere göz işareti yaptım, kalkıp gittiler.'Hz. Aişe devamla der ki: 'Bir bayram günüydü. Siyahiler, mescidde kılıçkalkan oyunu oynuyorlardı.

Ben mi Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) 'dan taleb etmiştim (bilemiyorum) , yoksa o (kendiliğinden) mi, 'Seyretmek ister misin? ' buyurdular. Ben:'Tabiî! ' dedim.

Kalktı, beni geri tarafına aldı yanağım yanağının üstünde olduğu halde durduk.'Ey Erfideoğulları göreyim sizi (oynayın) ! ' diyordu. Ben usanınca(ya kadar böyle devam ettik. Usandığımı farkedince) :'Yeter mi? ' buyurdular. Ben:'Evet! ' dedim.

 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
İmam Gazalî Hazretleri ise musikîyi, haram, mekruh ve mubah olmak üzere üç ana başlık altında inceleyerek şöyle der:
Dünya arzusu ve şehvet hisleri ile dolup taşan kimseler için yalnızca bu duyguları tahrik eden sesler haramdır.
Vakitlerinin çoğunu buna veren, meşguliyeti âdet haline getiren kimse için mekruhtur.
ALLAH sevgisi ile dolup taşan, duyduğu güzel ses kendisinde yalnızca güzel sıfatları tahrik eden kimse için müstehaptır.
İmam Gazalî daha sonra, musikîyi haram kılan şeyin kendisi değil, sonradan ârız olan bazı sebepler olduğunu ifade eder, bunu da şöyle tasnif eder:
Şarkı söyleyen kadın olur, dinleyen de kadın sesinin şehvetini tahrik edeceğinden korkarsa dinlemek haramdır. Burada haram hükmü müzikten değil, kadının sesinden gelmektedir.
Şarkı ve türkünün güftesi bozuk, İslâm inancına ve ahlâkına aykırı ise, bunu müzikli veya müziksiz söylemek ve dinlemek haramdır.
Gençliği icabı şehevî duyguların mahkûmu olan bir kimse aşırı derecede müziğe düşer, vaktinin çoğunu bu yolda geçirirse sefih olur.
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hadis-i Şeriflerde musiki devamı


'Öyleyse git! ' dediler.' (3)

- Hz. Aişe (radıyALLAHu anhâ) anlatıyor: 'Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:
'Nikahı ilan edin, onu mescidlerde yapın. Üzerine de def vurun.' (4)

- Yine Hz. Aişe (radıyALLAHu anhâ) anlatıyor: 'Bir kadını, ensardan bir erkekle evlendirmiştik. Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) : 'Ey Aişe! Eğlenceniz yok mu? Zira ensar eğlenceyi sever! ' buyurdular.' (5)

Ebû Hüreyre'nin bir rivâyetine göre, bir seferinde Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) 'ın huzurunda Habeşliler harbeleriyle birlikte oynarken, Hz. Ömer (radıyALLAHu anh) çıkagelir.

Derhal yere eğilip, avuçladığı çakılları atacağı sırada Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) müdâhale eder: 'Ey Ömer, bırak onları, zîra bunlar Benî Erfide'dir (Habeşlilerdir) '(6) Bu son cümleden, İbnu Hacer, Resûlullâh (aleyhissalâtü vasselâm) 'ın şunu demek istediğini anlar: 'Bu onların işidir, âdetleridir ve mübahdır da'.

Bu yüzden Resûlullâh (aleyhissalâtü vasselâm) hoş karşıladı.

3) Buhârî, Iydeyn 2, 3, 25, Cihad 81, Menâkıb 15, Menâkıbu'l-Ensâr 46, Nikah 82, 114; Müslim, Iydeyn 19, (892): Nesâî, Iydeyn 35-36, (3, 195-197)
(4) Tirmizî, Nikah 6, (1089)
(5) Buharî, Nikah 63
(6) Fethu'l-Bâri: 3/97.
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hz.Mevlana(ra) ya talebelerinden birisi :"Efendim ney sesi cennet kapısının sesi gibi geliyor" deyince Mevlana hazretleri şu cevabı veriyor:"Doğru ama kapanan cennet kapısının sesidir......"
(İlk teganni eden şeytandır.) [Taberani]
(Sesini gına ile yükseltene şeytan musallat olur.) [Deylemi]

(Rahmet melekleri, ceres,
[çan, zil, çıngırak] bulunan yere girmez.) [Nesai]
(Melekleri, köpek ve çan bulunan kafileye yaklaşmaz.) [Müslim, Ebu Davud, Tirmizi]

(Ceres, şeytanın mizmarıdır
.) [Müslim, Ebu Davud, Nesai] [Mizmar çalgıdır]
(Şarkıcı kadını dinlemek, yüzüne bakmak haramdır.) [Taberani]

(Cenab-ı Hak, zurna, gırnata, ud, def gibi bütün çalgı aletlerini, cahiliyet döneminde
tapınılan putları kaldırmamı emretti.) [İ.Ahmed]

(Bir zaman gelecek, zina, içki ve mizmarı
[çalgıyı] helal sayanlar çıkacaktır.) [Buhari]
(Musiki, kalbde nifak hasıl eder.) [Beyheki]

(Suyun otu büyüttüğü gibi, şarkı, oyun ve eğlence kalbde nifakı büyütür.)
[Deylemi]
(Rabbim içkiyi, kumarı, darbukayı ve şarkıcı kadınları haram kıldı.) [İ. Ahmed]

(İçkilere başka isim verilerek içilir. Çalgılarla eğlenirler. ALLAHü teâlâ, onları yere batırır, domuz ve maymun haline getirir.)
[İbni Mace]

(Şunlar zuhur ederse, ümmetimin helaki hak olur: Lanetleşmeler, içkiler, çalgılar ve erkeğin erkekle, kadının kadınla iktifa etmesi.)
[Deylemi, Hâkim]

(Mizmarları, putları yok etmek için gönderildim.)
[İ. Ahmed, Ebu Nuaym, İ. Neccar]

(İblise, “Mizmarlar
[çalgılar] müezzinin, yazıların dövme, Resulün [elçin] kâhinler, ve falcılardır” denildi.) [İbni Ebiddünya, İbni Cerir, Taberani]

(İki ses melundur: Nimete kavuşunca çalgı, musibete maruz kalınca feryat.)
[Bezzar]
(Nimete kavuşunca mizmar [çalgı çalmak] gazabı ilahiye sebep olur.) [Deylemi]

(Şarkılar, içkiler yayılınca, yere batmalar görülür.)
[Tirmizi, Ebu Davud, İbni Mace]
(Kur’an mizmarlardan okunmadan önce salih amel işlemekte acele edin.) [Taberani]

(Kur'an mizmarlardan okunduğu zaman ölebilirsen öl.)
[Taberani]
(Kur'anı mizmarlardan [çalgı aletlerinden] okuyanlara ALLAH lanet eder.) [Müsamere]

(Belaya maruz bırakan 15 kötü âdetten biri çalgıların yayılmasıdır.)
[Tirmizi]
(Gözün zinası
[harama] bakmak, kulağın zinası [haram şeyleri] dinlemektir.) [Müslim]

Resulullah çalgı aletleriyle para kazanmayı yasakladı.
(Begavi)
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hadis-i Şeriflerde musiki devamı 05/12/2007 çarşamba

İbnu Abbâs radıyALLAHu anhüma anlatıyor: 'Hz. Aişe ensardan, bir yakını kızcağızı evlendirmişti.

Resûlullah gelince: 'Genç kızı (kocasına) gönderdiniz mi? ' diye sordu.

Evdekiler 'evet! ' deyince 'Kızla birlikte bir de çalgıcı gönderdiniz mi? ' dedi. Onlardan 'Hayır göndermedik' cevabını alınca, Aleyhissalâtu vesselâm: 'Ensar, aralarında gazel okuma adeti mevcut olan bir cemaattir.

Keşke onlara: 'Size geldik size geldik, size selam bize selam' deyiverecek birini gönderseydiniz' buyurdular.' (7)

- Ashâb'dan bir çoğunun sünnette eğlenceye de yer veren husûsî bir merasim yaptıklarını ifade etmektedir: 'Abdullâh'ın rivayetine göre, babası Hz. Ömer, bir çalgı sesi duyunca endîşelenir, ancak bunun düğün veya sünnet eğlentisi olduğu söylenince sükut ederdi.

Buhârî el-Edebü'l-Müfred'de, bazı Sahabelerin çocukları eğlendirmek için çalgıcı Adiyy'i çağırttığını kaydeder.

Evet, tüm bunların yanında, yukarıda izah ettiğimiz üzere, Musikiye cevaz vermeyen hadisi şerfileride gözönünde bulundurursak, şu sonuca varmak mümkündür: Mûsikiye, mutlak olarak 'haram' veya 'helal' demek mümkün değildir.

Cevaz ifade eden sahih rivayetleri, hadis ilmini objektif ve rasyonel prensiplerine mutabık düşmeyen tekellüflü (zorlamalı) tevil yollarına başvurarak, mensuh addedip musikinin mutlak şekilde haram olduğunu söylemek caiz değildir.

Öte taraftan, bir kısım zaaftan hali olmasa bile, mûsikîyî yasaklayan rivayetleri de görmemezlikten gelmek mümkün değildir. (8)


(7) Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof.Dr.İbrahim Canan , 601. (1900) (6588) No’lu hadis
(8) Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof.Dr.İbrahim Canan

 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hadis-i Şeriflerde musiki devamı 05/12/2007 çarşamba

İmamı Gazali, İhya-yı Ulumiddin eserinde tam 35 Sayfayı bu meseleyi ayırararak derin tahliller sonunda, Musikiyi Haram, mekruh, mübah ve müstehab olmak üzere 4’e ayırmıştır:

1-) Dünya arzusu ve şehvet hisleri ile dolup taşan gençler için yalnızca bu duyguları tahrik eden müzik haramdır.

2) Vakitlerinin çoğunu buna veren, iştigâli âdet haline getiren kimse için mekruhtur.

3) Güzel sesten zevk alma dışında bir duyguya kapılmayan kimse için müzik mübahtır, serbesttir.

4) ALLAH sevgisi ile dolup taşan, duyduğu güzel ses kendisinde yalnızca güzel sıfatları tahrik eden kimse için müstehabdır. (9)

Gazali incelemesinde,Musikiyi haram kılan şeyin kendisi değil, dıştan ârız olan beş sebepten ibaret bulunduğunu ifade ederek şöyle devam ediyor:


(9) İhya-yı Ulumiddin C. II, Sayfa. 120-145.
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
Hadis-i Şeriflerde musiki devamı 05/12/2007 çarşamba


1) Şarkı söyleyen kadın olur, dinleyen de kadın sesinin şehvetini tahrik edeceğinden korkarsa dinlemek haramdır.

Burada haram hükmü müzikten değil, kadının sesinden gelmektedir.

Aslında kadının sesi haram değildir; ancak şehveti tahrik ederse Kur'ân okumasını bile dinlemek haram olur.

2) Müzik âleti içki meclislerinin sembolü olan âletlerden ise bunu kullanmak haram olur; diğerleri mübah olmakta devam eder.

3) Şarkı ve türkünün güftesi bozuk, İslâm inancına ve ahlâkına aykırı ise bunu müzikli veya müziksiz söylemek ve dinlemek haramdır.

4) Gençliği icabı şehevî duyguların mahkûmu olan bir kimse aşırı derecede müziğe düşer, müzik onun yalnızca cinsî arzusunu tahrik ederse onun müzikten uzak durması gerekir.

5) Sıradan bir insanın müzik şehvetini de ilâhî aşkını da tahrik etmediği halde bütün vakitlerini alır, onu başka işlerden alıkorsa yine haram olur.(10)

(10) İhya-yı Ulumiddin C. II, s. 279-281
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
musiki devamı 05/12/2007 çarşamba

Benzer bir yaklaşımı, Bediüzzaman Hazretlerinde görmek mümkündür: “Evet beşer, hakikate muhtaç olduğu gibi, bazı keyifli hevesata da ihtiyacı var.

Fakat bu keyifli hevesat, beşte birisi olmalı. “ (11) diyerek Musiki gibi keyifli hevesata ruhun ihticı olduğunu, lakin bu konuda ifrata kaçılmamasını teyit etme babında “beşte bir” ifadesi kullanmış ve bir sınırlama getirerek: “Bu sırra binaendir ki, şeriatça bazı savtlar (sesler) helal, bazıları da haram kılınmıştır.

Evet, ulvi hüzünleri, Rabbani aşkları iras eden sesler helaldir. Yetimane hüzünleri, nefsani şehevatı tahrik eden sesler haramdır.

Şeriatın tayin etmediği kısım ise, senin ruhuna, vicdanına yaptığı tesire göre hüküm alır. (12) diyerek Musikiyi 3 ‘e ayırmıştır:

1-) Haram olan Musiki: Şehveti ve nefsi tahrik edip her türlü harama sebebiyet verebilecek, insanın içinin kararmasına vesile olup hayattan bezip intihar’a teşebbüs etmeye meyilli Musiki Haramdır!

2-) Helal olan Musiki: Kişide Rabbani ve Rahmani Aşk-şevk veren, manevi bir hüzün neticesinde kişiye ALLAH’ı hatırlatan musiki Helaldir.

(11) Emirdağ Lahikası, Sayfa 307
(12) İşaratü'l-İ'caz, Sayfa 72
 

nefsimutmainne

Aktif Üyemiz
musiki devamı 05/12/2007 çarşamba

3-) Niyete bağlı Musiki: Kişinin Ruhuna bıraktığı tesir ve intibaya göre Helal veya Haram olan Musiki.

Bu şekle güzel bir örneği, muhterem Fethullah Gülen Hocaefendiden dinliyelim: Alvarlı Efe Hazretleri, radyodan nezaman dört güzeller (elleri şöyle, gözleri şöyle vs) türküsünü dinlemiş olsa, gözleri yaşarır ve adeta farklı bir Aleme giderdi.

Birgün kendisine neden hüzünlenip daldığını sorarlar? O da şu muhteşem cevabı verir: “ Duymuyormusunuz, dört güzellerden bahsediyor, Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali'den bahsediyor. “ deyip iki göz iki çeşme ağlarmış. (13) Şimdi aynı Türküyü dinleyen başka bir insan, farklı mülahazaları anlıyor ve hatırına geliyorsa,o zaman bu Türkü o kişiye Haram olmaktadır.

Konu ile ilgili son örneği, Bediüzzaman Hazretlerinin has Talebelerinden Ceylan Çalışkan Ağabeyin hatırasından dinliyelim:

“ Üstad bir gün arabada giderken Ceylân Çalışkan'a radyoyu açtırmış. Mustafa Sungur bu durumu bilmediği için, Ceylân hem radyoyu kapamıyor, hem de gülüyormuş.

Mustafa Sungur'un ısrarıyla Ceylân radyoyu kapatınca, Üstad, 'Ceylân, radyoyu aç, Sungur da dinlesin! ' demiş ve 'Kardaşlarım, ben sizin dinlediğiniz gibi dinlemiyorum' diyerek radyodaki hava zerrelerinin vazifeleriyle alâkalı dersler vermiş. (14)

Bediüzzaman Hazretleri burada manevi bir konsantrasyona giriyor, şarkıyı değil, o şarkının ötesinde hava nimetini dinliyor, onu tefekkür ve temâşâ ediyor ve ALLAHu Alem, bir saat tefekkür bir sene nafile ibadetten hayırlıdır fehvasınca, bu vesil eile ibadet sevabı kazanıyor!

ALLAH inşALLAH bizleride, dinledikleri ile ALLAH’a yakınlaşabilen talihli kullarından eylesin!
 
Üst Alt