5S Nedir?
Fabrikamızın her tarafında temizlik tertip ve düzenin sağlanması gerekmektedir. Yapacağımız çalışmaların temelini teşkil edecek olan 5S’i önce fabrikamızda uygulamalıyız. Sonra kalıcılığını temin edip şirket kültürümüzün bir parçası haline getirmeliyiz. Bu yazı 5S çalışmalarınızda sizlere kılavuzluk etmek üzere hazırlanmıştır.Neden 5S?
- Kontrol dışı prosesler den kaynaklanan israfların ortadan kaldırılması,
- Makina, ekipman, malzeme ve stokların yerleşim yeri ve pozisyonunun kontrol altına alınması,
- Kritik proses parametrelerinin düzenli olarak kontrol altında tutulabilmesi için gereklidir.
5S’in Sütunları
5S Nedir? : Seiri- Ayıklama
Gerekli olan ve elimizde tutmamız gereken şeyler ile gereksiz olan ve atmamız gereken şeyleri birbirinden doğru şekilde ayırt etmeliyiz. Ardından gereksiz olandan kurtulmalı ve gerekli olanı kullanım sıklığına göre yerleştirmeliyiz.5S Nedir? : Seiton- Düzenleme
Elimizde tutmaya karar verdiğimiz şeyleri ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulabilmek ve kullanabilmek için yaptığımız düzenlemelerdir.5S Nedir? : Seiso-Temizleme
Her yeri temizce süpürmek, her şeyi temiz tutmak, istemeyen her türlü nesneyi çalışma ortamından uzak tutmaktır. Her zaman denetime hazırlanıyormuş gibi temiz olmalıyız.5S Nedir? : Seiketsu- Süreklilik
İlk 3S ile elde ettiklerimizin devamlılığının sağlanmasıdır. Gelinen noktayı standartlaştırmalı ve geri dönüşe imkân vermemeliyiz.5S Nedir? : Shitsuke- Disiplin
Doğru işlemlerin devamlılığının sağlanmasında kalıcı bir alışkanlık yaratılmasıdır. Elde edilecek disiplin ile belirlenen prosedürlere uyumun devamlılığını sağlamalıyız.
5S Bize Ne Kazandırır?
1- Sıfır İsraf: Düşük Maliyet, Yüksek Kapasite
- Proses içi ve ambarlarda bekleyen stoklar yok edilir.
- Gereksiz stoklama yerleri (ambar, raf, dolap) yok edilir.
- Nakil ekipmanlarını beklemekten doğan israflar yok edilir (transpalet, forktlift…vs.).
- Gereksiz yere ayrılmış alan ve ekipmanlardan doğan israf yok edilir.
- Aramak gibi faaliyetler için harcanan gereksiz hareket israfı yok edilir.
- Katma değer yaratmayan her türlü faaliyet yok edilir
2-Sıfır İş Kazası: Arttırılmış İş Güvenliği
- Tezgahlar temiz şekilde korunduğunda ortaya çıkacak mekanik arıza ve kaza riskleri derhal fark edilirler.
- Her şeyin konulacağı yerler net bir şekilde tanımlanır ve geçiş yolları ile dinlenme alanlarının darmadağın olmadığından emin olunur.
- Her şey insana ve ekipmana zarar verici şeylerin olmasını önlemek için yerine güvenli bir şekilde yerleştirilmelidir.
- Yangın müdahale ekipmanları ve acil çıkışlar açık bir şekilde işaretlenmelidir.
3-Sıfır Arıza: Daha İyi Bakım
- Çöp kir ve toz tezgâh arızalarının temel sebeplerinden biridir ve ekipman ömrünü azaltır.
- Yonga, talaş, yağ sızıntılarını yok edin ve iş sahasını temiz hale getirin ki tezgâhın nasıl çalıştığı rahatça görülebilsin.
- Ekipmanlarınızı günlük olarak koruyun ve kontrol edin. Böylece arızalar oluşmadan önlenebilir.
4-Sıfır Hata: Daha Yüksek Kalite
- Üretim alanı dağınık iken hurdaların nedenlerini tespit edebilmek zordur.
- Her şeyi yerinden alıp işiniz bitince tekrar yerine koyun. Böylece malzeme ve alet seçimi hataları en aza indirilebilir.
- Temiz ve iyi düzenlenmiş bir çalışma alanı çalışanların yaptıkları işi daha bilinçli bir şekilde yapmalarını sağlar.
- Kalite kontrol ekipmanları ve ölçüm araçlarının düzenli bakımının ve kalibrasyonunun yapılması sıfır hataya ulaşmanın ön şartlarından biridir.
5-Sıfır Setup: Daha Fazla Ürün Çeşitliliği
- Kalıp ve adetlerin düzenli bir şekilde yerleştirilmesi arama kayıplarını yok eder.
- Temiz tezgahlar ve temiz bir çalışma ortamı operasyonel verimliliği arttırır.
- 5S’in uygulanması ile çalışma sahası yeterince basit ve şeffaf olacağı için kolaylıkla anlaşılması sağlanır.
6-Sıfır Bekleme: Güvenilir Teslimat
- Hurdalar yok edilince sevkiyatlar zamanında yapılabilir.
- İyi çalışma koşullarına ve düzenli akan operasyonlara ihtiyacımız var. Devamsızlık 5S uygulanan yerlerde düşer ve operasyonel etkinlik israftan arındırılmış yerlerde daha yüksektir.
7-Sıfır Şikâyet: Daha Fazla Güven
- Temiz ve düzenli bir işletmeden gelen ürünlerde hurda yoktur.
- Temiz ve düzenli bir işletmeden gelen ürünlerin maliyeti daha düşüktür.
- Temiz ve düzenli bir işletmeden gelen ürünlerin zamanında teslimatı yapılır.
- Temiz ve düzenli bir işletmeden gelen ürünler tehlikeli değildir.
8-Sıfır Kırmızı Etiket
- Müşterilerin memnun olduğu çalışanların daha fazla saygı ve güven duyduğu sürekli büyüyen bir işletme.
5S’e Gösterilen 12 Direnç Türü
- Bize odalarını düzenli tutmaları gereken çocuklar gibi davranıyorsunuz.
- Neden Ben, Şirket Yöneticisi, 5S Başkanı olacakmışım?
- Yeniden kirlenecekse neden temizleyelim?
- Tertip ve düzenin olması üretilen ürün miktarını arttırmayacaktır.
- Neden kendimizi gereksiz işlerle meşgul edelim?
- Dosyalar tam bir karışıklık içinde fakat Ben neyin nerede olduğunu biliyorum.
- Organizasyon ve düzeni hali hazırda uyguluyoruz.
- 5S’i yıllar önce yaptık.
- 5S ve bununla ilgili gelişmeler sadece fabrikalar içindir.
- Organizasyon ve Düzene zaman harcayamayacak kadar meşgulüz.
- Kim oluyorlarda bana ne yapmam gerektiğini söylüyorlar?
- 5S’e ihtiyacımız yok, para kazanıyoruz bırakında işimizi yapalım
5S’nin Sürekliliği Nasıl Sağlanır?
- 5S sadece proje ekibinin sorumluluğu değildir, herkes katılım göstermelidir.
- Karar verme aşamalarında işletme yönetiminin her seviyesi rol almalıdır.
- 5S etkinlikleri işletmenin sürdürdüğü iyileştirme proje çalışmalarının bir parçası olarak yerine getirilmelidir
- 5S etkinlikleri gizli olarak veya fazla mesaide yapılmamalıdır tüm etkinlikler için üst yönetimin izni alınmalıdır.
- Tabela ve posterler asarak 5S’i tüm çalışanları anlatın.
- Tüm yöneticilerin bir araya geldiği ve 5S ile ilgili konuların görüşüldüğü aylık toplantılar düzenleyin.
- Yöneticilerin 5S uygulamalarının sorumluluğunu astlarına devretmeleri olabilecek en kötü şeydir.
- Şirket yöneticisinin 5S etkinliklerinde ve toplantılarında kuvvetli bir liderlik göstermeleri gerekir.
- Neden her şeyin üstüne bu kırmızı etiketleri yapıştırıyoruz? Tüm bu 5S faaliyetleri iyileştirme çalışmalarına başlamadan önce gerekli mi? diyen insanları merakta bırakmayın.
- 5S destekleme toplantıları düzenleyin ve katılımcıların sorularını cevaplayın.
- 5S’i anlatırken 5S uygulamalarından örnekler gösterin veya başarılı şirketlere ziyaretler düzenleyin.
- Seiri, ayıklama uygulamasında Kırmızı Etiket kampanyası yapmayı ve doğru etiket formatı ve prosedürleri kullanmayı unutmayın.
- Seiton, düzenleme uygulamasında işaret panolarını kullanmayı unutmayın. Panoların doğru format tanımlama ve yerde olduğuna emin olun.
- İşleri yarım yapmayın. Bir kez 5S destekleme organizasyonu ve metotları belirlenince işe başlayın ve yapıya sadık kalın.
- Kırmızı Etiket kampanyası ve işaret panoları uygulamalarını tüm işletmede geliştirirken herkesin katılımından emin olun.
- Ayıklama ve düzenleme adımlarını yerleştirirken temellerini sağlam olması için disiplin alışkanlığını geliştirin.
- 5S’i bitirdikten sonra durmayın sıfır hurda, maliyet azaltma ve diğer iyileştirme çalışmaları ile devam edin.
Disiplin Olmazsa 5S’e Ne Olacağına Dair Olasılıklar :
- 5S uygulaması ne kadar sık olsa da 5S şartları hemen gerilemeye başlar.
- Ayıklama uygulamasından hemen sonra, gereksiz malzemeler yığılmaya başlar.
- Düzen uygulaması ne kadar iyi olursa olsun, aletler ait oldukları yere dönmezler.
- Ekipmanlar ne kadar kirlenirse kirlensin, temizlenmez.
- İş güvenliği ihmal edilir ve iş kazaları başlar.
- Malzemeler gelişi güzel sağa sola atılmıştır, yürüme yollarını kapatırlar.
- Zeminde yağ birikintileri oluşur.
- Kirli makinalar bozulur ve hatalı ürün üretmeye başlar.
- Zemindeki kirlerin pres kalıplarına sıçraması nedeniyle kalıp hataları görülür.
- Depolama alanları düzensiz olduğu için işçiler yanlış parçaları alır ve hatalı ürün üretir.
- Karanlık, kirli, düzensiz yerler insanların moralini düşürür.
- Müşterilerde, fabrikanın kirli ve dağınık görüntüsü kötü bir izlenim bırakır.
Son düzenleme:
