Nil Nehri Vadisi'nin girişindeki Giza platosu yakınlarında bulunan Memfis antik Mısır'ın en eski ve en önemli kentlerinden biriydi. Bugün Kahire'deki en eski yapılar yalnızca MÖ 500 dolayına uzanan Greko-Romen dönemine aitken kentin etrafında bulunan Giza Piramitleri Dünya'nın en eski yapılarından biridir. Giza'daki ve Kahire yakınlarındaki piramitler Kahire'nin kurulmasından çok önce gerilemeye başlamış antik bir kente ve uygarlığa ait. Antik Mısır'da buraya Memfis denildi. Memfis ilk piramitlerin inşa edildiği Eski Krallık (MÖ 2686-2181) döneminde Mısır'ın ilk başkenti yapıldı.
MÖ 3. yüzyıl tarihçisi Manetho ilk Mısır kralı Menes'in Mısır'ı birleştirdikten sonra Memfis'i inşa ettiğini yazıyor. Kente önce 'Ptah'ın Ruhunun Konağı' anlamına gelen Hiku-Ptah veya Hut-Ka-Ptah denildi. Ptah önceleri doğurganlık tanrısıyken Hanedan Dönemi'nin başında "Gerçeğin Efendisi" ve "Dünyanın Yaratıcısı" konumuna yükseltildi. Memfis ve çevresindeki bölgenin koruyucu tanrısı oldu.
II. Ramses'in ikinci dev heykeli 2006'da Kahire Müzesi'ndeki Ramses Meydanı'nın merkez anıtı olan bir diğer Ptah tapınağında özgün biçimine yakın halde bulunmuştur. Bu heykel Büyük Mısır Müzesi'nin girişini süsler.
Önce ardılları ve daha sonra da Mısırlıların "Büyük Ata" dediği II. Ramses Antik Mısır'ın Yeni Krallık döneminde MÖ 1279-1213 arasında hüküm sürdü. Antik Mısırlıların ona duyduğu saygı ve sevgi yürüttüğü askeri seferlerden gelir. Bunların bazılarında Nubia ve Kenan topraklarını Mısır'a kazandırdı. Bu yüzden dönemin en büyük, en ünlü ve en güçlü firavunu oldu.
Bu antik başkentin kalıntıları Kahire'nin 20 km ve Giza'nın 33 km güneyindeki Nil Irmağı'nın batı kıyısında Badraşin kentinin "Meet Raheena" adlı köyünde bulunuyor. Alan 5000 yıldan eski ve gerçek kentten çok az şey günümüze kaldı. Ancak birkaç etkileyici yapıt ve heykeller ortaya çıkarıldı. Antik Memfis kentinin kalıntıları Meet Raheena'daki açık müzede sergilenir ve girişteki II. Ramses heykeli ile yerde yatan devasa II. Ramses heykeli en etkileyici örnekleri oluşturuyor. Ayrıca Alabaster'in Sfenks görünümünde bir heykeli ve başka anıtlar var.
Memfis'in kalıntılarından çıkarılan 10 metre boyundaki devasa II. Ramses heykeli büyüleyicidir. II. Ramses MÖ 13. yüzyılda bugünkü Luksor'a denk düşen Tebai'de hüküm sürdü. Bu dönemde Memfis'in gücü çoktan azalmıştı ancak devasa heykelin burada bulunması Giza Piramitleri'nden 1500 yıl sonra bile kentin önemini koruduğunu gösteriyor.
Memfis Kararnamesi adını taşıyan ve bugün Rosetta Taşı olarak bilinen bildiriyle MÖ 196'da Makedon Firavun V. Ptolemy Mısır'da rahiplerin yetkilerini artırdı ve Memfis prestijini kaybetti. Romalıların Mısır'ı ilhakıyla Memfis gerilemeye başladı ve bu gerileme MS 4. yüzyılda insanların Mısır tanrılarına ait antik tapınakları ve türbeleri ziyareti bıraktığı Hıristiyanlığın yükselişiyle hızlandı. MS 7. yüzyıldaki Arap İstilası ile Memfis, Kahire gibi diğer merkezleri geliştirmede kullanılan taş harabesi kaynağına dönüştü.
Kısa adı Ti olan Ptahemhat, Memfis kentinde Ptah tanrısının yüksek rahibiydi. Bugüne dek keşfedilmiş korunmuş en ayrıntılı antik Mısır mezarı ona aittir. Mezarı Eski Krallık'taki yaşama dair birçok değerli bilgi sundu.
Sakkara Nekropolü'nde ayrıca en büyük hayvan mezarları ve kült binaları yer alıyor. Antik Mısırlılar evcil hayvan beslemeleriyle ünlüler ve hayvanlar tarım için de gerekliydi. Mısır'da kediler çocukları koruduğuna inanıldığı için kutsaldı ve şahin, doğan ve bok böceği gibi çeşitli hayvanlar da kutsal sayıldı.
İçindekiler
Memfis adının anlamı
4500 yıl önce yaşamış Merer adlı bir adamın günlüğünde yazdığı gibi Giza Piramidi aslında altın sarısı değil beyazdı. Kireçtaşından oluşan tuğlalar güneş ışığını alarak zamanla renk değiştirmişti. Memfis (Memphis) kenti de aynı zamanda "Beyaz Duvar" olarak bilindi. Bu ad, kentin beyaz renkli duvarlarının güneş ışığıyla kilometrelerce öteye dek parlamasından geliyor. "Memfis" sözcüğü 6. Hanedanlık döneminde inşa edilen ve Mısırca adı Men-nefer olan bir piramidin Yunanca çevirisidir.
MÖ 3. yüzyıl tarihçisi Manetho ilk Mısır kralı Menes'in Mısır'ı birleştirdikten sonra Memfis'i inşa ettiğini yazıyor. Kente önce 'Ptah'ın Ruhunun Konağı' anlamına gelen Hiku-Ptah veya Hut-Ka-Ptah denildi. Ptah önceleri doğurganlık tanrısıyken Hanedan Dönemi'nin başında "Gerçeğin Efendisi" ve "Dünyanın Yaratıcısı" konumuna yükseltildi. Memfis ve çevresindeki bölgenin koruyucu tanrısı oldu.
II. Ramses'in dev heykeli
İtalyan arkeolog Giovanni Caviglia 1820'de antik Mısır'ın o zamanki tanrısı Ptah için yapılmış bir tapınağın yakınında kireçtaşından oyulmuş 10 metre uzunluğunda bir heykel keşfetti. Bu tapınak antik Memfis'in kalıntıları arasındaydı.II. Ramses'in ikinci dev heykeli 2006'da Kahire Müzesi'ndeki Ramses Meydanı'nın merkez anıtı olan bir diğer Ptah tapınağında özgün biçimine yakın halde bulunmuştur. Bu heykel Büyük Mısır Müzesi'nin girişini süsler.
Önce ardılları ve daha sonra da Mısırlıların "Büyük Ata" dediği II. Ramses Antik Mısır'ın Yeni Krallık döneminde MÖ 1279-1213 arasında hüküm sürdü. Antik Mısırlıların ona duyduğu saygı ve sevgi yürüttüğü askeri seferlerden gelir. Bunların bazılarında Nubia ve Kenan topraklarını Mısır'a kazandırdı. Bu yüzden dönemin en büyük, en ünlü ve en güçlü firavunu oldu.
Memfis'in tarihi
Memfis antik Mısır'ın ilk başkentiydi. Sayıları 100'ü aşan Kahire yakınındaki birçok piramit kentin Mısır'ın ve de dünyanın en önemli kenti olduğu bir dönemde yapılmıştır. Diğer adları menf ve mn nfr olan ve Dünya Mirası listesinde yer alan Memfis MÖ 3200'de Kral Narmer tarafından kuruldu. 3. ve 6. hanedanlık arasını kapsayan Eski Krallık'ta Mısır'ın başkenti oldu. Halk bu zamanda evrenin ve diğer her şeyin yaratıcısı kabul ettiği zanaatkarların ve mimarların tanrısı Ptah'a tapıyordu.
Bu antik başkentin kalıntıları Kahire'nin 20 km ve Giza'nın 33 km güneyindeki Nil Irmağı'nın batı kıyısında Badraşin kentinin "Meet Raheena" adlı köyünde bulunuyor. Alan 5000 yıldan eski ve gerçek kentten çok az şey günümüze kaldı. Ancak birkaç etkileyici yapıt ve heykeller ortaya çıkarıldı. Antik Memfis kentinin kalıntıları Meet Raheena'daki açık müzede sergilenir ve girişteki II. Ramses heykeli ile yerde yatan devasa II. Ramses heykeli en etkileyici örnekleri oluşturuyor. Ayrıca Alabaster'in Sfenks görünümünde bir heykeli ve başka anıtlar var.
Memfis'in kalıntılarından çıkarılan 10 metre boyundaki devasa II. Ramses heykeli büyüleyicidir. II. Ramses MÖ 13. yüzyılda bugünkü Luksor'a denk düşen Tebai'de hüküm sürdü. Bu dönemde Memfis'in gücü çoktan azalmıştı ancak devasa heykelin burada bulunması Giza Piramitleri'nden 1500 yıl sonra bile kentin önemini koruduğunu gösteriyor.
Memfis Kararnamesi adını taşıyan ve bugün Rosetta Taşı olarak bilinen bildiriyle MÖ 196'da Makedon Firavun V. Ptolemy Mısır'da rahiplerin yetkilerini artırdı ve Memfis prestijini kaybetti. Romalıların Mısır'ı ilhakıyla Memfis gerilemeye başladı ve bu gerileme MS 4. yüzyılda insanların Mısır tanrılarına ait antik tapınakları ve türbeleri ziyareti bıraktığı Hıristiyanlığın yükselişiyle hızlandı. MS 7. yüzyıldaki Arap İstilası ile Memfis, Kahire gibi diğer merkezleri geliştirmede kullanılan taş harabesi kaynağına dönüştü.
Memfis'teki nekropol
Dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından Sakkara Nekropolü antik Memfislilerin krallar, kral olmayanlar ve hayvanlar için mezar yeridir. Ti'nin mastabası ve Kral Zoser'ın mezarı Sakkara Nekropolü'ndeki en önemli mezarlar arasında. Zoser MÖ 2780'de tarihin ilk piramidi olan Basamak Piramidi'ni inşa etmesiyle biliniyor.
Kısa adı Ti olan Ptahemhat, Memfis kentinde Ptah tanrısının yüksek rahibiydi. Bugüne dek keşfedilmiş korunmuş en ayrıntılı antik Mısır mezarı ona aittir. Mezarı Eski Krallık'taki yaşama dair birçok değerli bilgi sundu.
Sakkara Nekropolü'nde ayrıca en büyük hayvan mezarları ve kült binaları yer alıyor. Antik Mısırlılar evcil hayvan beslemeleriyle ünlüler ve hayvanlar tarım için de gerekliydi. Mısır'da kediler çocukları koruduğuna inanıldığı için kutsaldı ve şahin, doğan ve bok böceği gibi çeşitli hayvanlar da kutsal sayıldı.
